آمار
| تعداد نشریات | 18 |
| تعداد شماره‌ها | 424 |
| تعداد مقالات | 2,903 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,031,478 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,800,871 |
هم‌افزایی اقتصاد دانش‌بنیان و دفاع دانش‌بنیان در جمهوری اسلامی ایران (با رویکرد مطالعه تطبیقی آن با کشورهای منتخب) | ||
| فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار | ||
| دوره 7، شماره 25، آذر 1401، صفحه 123-147 اصل مقاله (854.71 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| سید شمس الدین حسینی1؛ امیر ریزوندی* 2 | ||
| 1دانشیار، گروه اقتصاد بازرگانی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران. | ||
| 2دکترا، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| از نیمه قرن بیستم، دانش به مهم‌ترین عامل تحول در وجوه مختلف حیات بشر بدل شده است، این دگرگونی‌ها در ساحت اقتصاد و دفاع به ظهور الگوهای اقتصاد دانش‌بنیان و دفاع دانش‌بنیان انجامید و متعاقباً قدرت ملی سیمای جدیدی یافت. با مدنظر قراردادن نکته فوق، هدف این مقاله فهم تحولات صورت‌گرفته در عرصه اقتصاد و دفاع در عصر دانایی است تا با تعامل هرچه بهتر میان آنها بر قدرت ملی ایران افزوده شود. مقاله حاضر در چارچوب چندمتغیره رَند که مختص تحلیل و ارزیابی قدرت ملیِ دانش‌بنیان است انجام شده است. ارزیابی دانش‌محوری نیز مبتنی بر روش KAM صورت گرفته است. با ارزیابی شاخص‌ها و مولفه‌ها درمی‌یابیم که باوجود چند دهه سیاست‌گذاری و ورود اقتصاد دانش‌محور و دفاع دانش‌بنیان به اسناد بالادستی کشور ازجمله برنامه‌های پنج‌ساله توسعه از برنامه چهارم به بعد، اما میزان تحقق دانش‌محوری در بخش اقتصاد و دفاع کشور نامطلوب بوده و کماکان جایگاه ایران در میان کشورهای جهان نامناسب است. همچنین نتایج تحلیل‌های کمّی و خروجی برنامه‌های توسعه در چارچوب روش‌شناختی فوق‌الذکر، بیانگر آن هستند که تلاش‌های صورت‌گرفته تاکنون عمدتاً بر متغیرهای منابع ملی و توانمندی نظامی به‌صورت جزیره‌ای و جدا از هم متمرکز بوده است، حال آنکه مؤلفه‌های عملکرد ملی بیشترین نقش را در تبدیل قابلیت‌های ملی به توانمندی نظامی و در نتیجه ارتقای قدرت ملی دارند. از این‌رو جهت‌گیری اصلی سیاست‌ها می‌بایست بر بهبود مؤلفه‌های عملکرد ملی که نقش حلقه واسط میان اقتصاد دانش‌بنیان و دفاع دانش‌بنیان را ایفا می‌کنند تغییر کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دانش؛ اقتصاد دانش‌بنیان؛ دفاع دانش‌بنیان؛ قدرت ملی | ||
| مراجع | ||
|
اندیشگاه شریف. (1388). پارادایم‌های حاکم بر جنگ‌های آینده، موسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
پاداش، حمید و خداپناه، بهمن. (1394). برآورد تاثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر اقتصاد دانش‌بنیان در کشورهای منتخب، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 20(130)، 165-187.
تافلر، الوین. (1364). ورقهای آینده، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: انتشارات بهنشر.
تافلر، الوین و تافلر، هیدی. (1388). انقلاب در ثروت‌آفرینی، ترجمه عبدالرضا رضایی‌نژاد، انتشارات فرا.
تلیس، اشلی؛ بایالی، جانیک؛ لین، کریستوفر و مک‌فرسون، ملیسا. (1383). سنجش قدرت ملی در عصر فراصنعتی، ترجمۀ موسسۀ ابرار معاصر، انتشارات موسسۀ فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
جعفری‌زاده، امید و کوشا، حسن. (1397). شاخص‌سازی فرماندهی و کنترل با رویکرد دفاع دانش‌بنیان. فصلنامۀ فرماندهی و کنترل، 2(4)، 15-30.
حیدری، بهزاد. (1386). اقتصاد دانش‌محور و نقش دانش در توسعه اقتصاد ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه تهران.
دراکر، پیتر. (1387). مدیریت در جامعه آینده، ترجمه غلامحسین خانقایی، انتشارات فرا.
درویشی، فرهاد. (1387). پروژۀ تحقیقاتی جنگ‌های مدرن: بررسی تفاوت‌های آن با جنگ‌های پیشین، بررسی عامل فناوری در جنگ‌های مدرن با تحولات مورد انتظار در جنگ و فناوری نظامی در دو دهۀ آینده.
ریاضی، حمید. (1396). دفاع دانش‌بنیان: الگوی رفتاری موازنه قدرت. مجموعه مقاله‌های برگزیده سومین همایش تبیین اندیشه دفاعی آیت‌ا... خامنه‌ای. انتشارات دفاع.
ریورو، اسوالدو. (1387). افسانه توسعه، ترجمه محمود عبدا... زاده، تهران: انتشارات اختران.
زرقانی، هادی. (1389). نقد و تحلیل مدل‌های سنجش قدرت ملی، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، 6(1)، 149-180.
سنجقی، محمد ابراهیم؛ جنیدی جعفری، یاسر و غضنفری، محمدجواد. (1392). سنجش فرآیندها و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش (مطالعۀ موردی ستاد یک سازمان دفاعی‌ـ‌امنیتی). فصلنامۀ پژوهش‌های حفاظتی‌ـ‌امنیتی، 2(2)، 77-100.
سیف، اله‌مراد. (1394). نشست علمی نقش اقتصاد در استحکام ساخت درونی قدرت ملی ایران، نشست علمی، دانشگاه عالی دفاع ملی.
فریدمن، تاماس. (1389). دنیا مسطح است، ترجمه رضا امیررحیمی، تهران: انتشارات ماهی.
فوکویاما، فرانسیس. (1390). آیندۀ فراانسانی ما: پیامدهای انقلاب بیوتکنولوژی، ترجمۀ ترانه قطب، تهران: انتشارات طرح نو.
کاستلز، مانوئل. (1385). عصر اطلاعات: ظهور جامعه شبکه‌ای، ترجمۀ احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: انتشارات طرح نو.
کلی، کوین. (1378). معیارها و قواعد جدید در اقتصاد نوین، ترجمه محمود طلوع، تهران: انتشارات رسا.
گروه نویسندگان. (1394). دفاع دانش‌بنیان در برابر تهدیدات آینده، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
مجمع تشخیص مصلحت نظام. (1382). سند چشم‌انداز بیست‌ساله در افق 1404.
مومنی، فرشاد. (1386). رقابت کشورهای و بنگاه‌ها در عصر دانایی، فصلنامه اقتصاد و جامعه، (13و14) 219-245.
مهدی‌نژاد نوری؛ محمد، رشیدی؛ علی؛ تیلا، شعبان و احمدی، احمد. (1396). تاثیر متقابل دفاع دانش‌بنیان و جنگ‌های آینده، فصلنامۀ مطالعات دفاعی راهبردی، 15(67)، 235-260.
مهدی‌نژاد نوری، محمد، خراشادی‌زاده، محمد، فخری، مجید، احمدی، احمد. (1398). نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دفاع دانش‌بنیان. فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 17(75)، 107-124.
ولوی، محمدرضا و طرهانی، فرزاد (1388). راهبردهای توسعه علم و فناوری برنامه پنجم در جهت تحقق دفاع دانش‌بنیان، فصلنامه راهبردهای دفاعی، 7(24)، 131-154.
هندی، چارلز. (1387). عصر سنت‌گریزی، ترجمه عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو.
Cooperation, A. P. E. (2000). Towards knowledge-based economies in APEC. Report by APEC Economic Committee, November.
Archibugi, D., & Lundvall, B. A. (Eds.). (2002). The globalizing learning economy. OUP Oxford.
Asongu, S. A., & Odhiambo, N. M. (2020). Building knowledge-based economies in Africa: A systematic review of policies and strategies. Journal of the Knowledge Economy, 11, 1538-1555.
Heng, L. H., Othman, N. F. M., Rasli, A. M., & Iqbal, M. J. (2012). Fourth pillar in the transformation of production economy to knowledge economy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 40, 530-536.
Vang, J. (2006). Asia's innovation systems in transition. Edward Elgar Publishing.
(1996). Science, Technology and Industry Outlook, Chapter 5. Paris: OECD.
Parcero, O. J., & Ryan, J. C. (2017). Becoming a knowledge economy: the case of Qatar, UAE, and 17 benchmark countries. Journal of the knowledge economy, 8, 1146-1173.
Stiglitz, J. (1999). Public policy for a knowledge economy. Remarks at the Department for Trade and Industry and Center for Economic Policy Research, 27(3), 3-6.
Wilson, P. (1998). African opportunities in the transition to a knowledge economy. African Development Review, 10(1), 150-161.
World Bank. (1998). World Development Report: Knowledge for Development.
World Bank. (2002). Knowledge for Development: A Forum for Middle East and North Africa. Marseilles, France, 9- 12 September.
World Bank. (2007). Knowledge Appraisal Measurement. World Bank Publications. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 248 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 373 |
||