آمار
| تعداد نشریات | 18 |
| تعداد شماره‌ها | 423 |
| تعداد مقالات | 2,882 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,967,271 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,761,223 |
برآوردهای اطلاعاتی ارتش جمهوری اسلامی ایران از تحرکات نظامی رژیم بعث عراق (59 -1357) | ||
| فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 35، آذر 1402، صفحه 29-48 اصل مقاله (313.28 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی قهرمانپور* 1؛ سید محمدکاظم سجادپور2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته ایران‌شناسی، بنیاد ایران‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2استاد روابط بین‌الملل، دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از فرضیات مطرح علیه ارتش جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از آثار تولید شده پیرامون جنگ تحمیلی، فقدان برآورد اطلاعاتی از تحرکات نظامی عراق و در نتیجه غافلگیری در مقابل تهاجم سراسری عراق به ایران در سی‌ویکم شهریورماه 1359 ش. است. تکرار این کلان‌گزاره در آثار مختلف، در عمل آن را به یک مفروض بدیهی و بی‌چون و چرا در بررسی تاریخ تحولات پیش از وقوع جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران تبدیل کرده است. از این رو مقاله حاضر تلاش می‌کند با استفاده از برخی اسناد و مدارک موجود در بایگانی‌های راکد ارتش جمهوری اسلامی ایران در حد فاصل سالهای 1357 تا 1359 ش. یعنی از مقطع پیروزی انقلاب اسلامی تا تهاجم سراسری عراق به خاک ایران به بررسی صحت و سقم ادعای یادشده بپردازد. این پژوهش، با روش توصیف تاریخی، در نهایت فرضیه مقاله را تایید و مشخص کرد که در بازه زمانی مورد نظر، ارتش جمهوری اسلامی ایران با رصد دقیق تحرکات نیروهای مسلح عراق و برآوردی واقع‌بینانه از توان نظامی پایین‌تر ایران به دنبال بر هم خوردن موازنه قوا دست‌کم از خردادماه 1358 ش. پیوسته احتمال حمله کشور همسایه را پیش‌بینی می‌کرد و آن را به سطوح راهبردی کشور گزارش می‌داد. به عبارت دیگر، نه تنها فرضیه غافلگیری ارتش جمهوری اسلامی ایران در برابر تهاجم عراق به ایران در شهریورماه 1359 ش. ابطال می‌شود که حتی مشخص می‌گردد مهمترین نیروی نظامی کشور، در مقطع زمانی مزبور، ضمن پیش‌بینی‌های متعدد و انعکاس مکرر خطر به رده‌های تصمیم‌ساز، در حد مقدورات زمانه، تدابیری نیز برای مقابله با وقوع حمله طراحی کرده بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جنگ تحمیلی؛ جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران؛ ارتش؛ پیش‌بینی جنگ | ||
| مراجع | ||
|
رتش جمهوری اسلامی ایران(59-1353). گزارش‌های نوبه‌ای روزانه. تهران: معاونت عملیات ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران.
جهانفر، رضا(1399). ارتش، اقتدار و امنیت: نقش ارتش جمهوری اسلامی ایران در تامین اقتدار دفاعی و امنیت. تهران. سوره سبز.
حسینی، سیدیعقوب(1387). تاریخ نظامی جنگ تحمیلی. تهران: هیات معارف جنگ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی.
حسینی، سیدیعقوب(1387). طرح عملیاتی دفاعی ابوذر. تهران: هیات معارف جنگ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی.
حضرتی، حسن(1397). روش پژوهش در تاریخ‌شناسی. قم: لوگوس.
درودیان، محمد(1398). تأملی دوباره بر موضوع غافلگیری در جنگ به همراه یاددشتی از امیر بختیاری. تهران: تارنمای شخصی نویسنده.
زندفرد، فریدون(1383). خاطرات خدمت در وزارت امور خارجه. تهران: آبی.
شهیدزاده، حسین(1382). ره‌آورد روزگار: گزیده خاطره‌ها، همراه با نقدهای مقطعی از وضع سیاسی ـ دیپلماسی ایران در سالهای پیش از انقلاب. تهران: اطلاعات.
عسگری، شاداب(1398). قدر مطلق یک توطئه؛ کودتای نقاب به روایت اسناد. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
علایی، حسین(1391). روند جنگ ایران و عراق. تهران: مرز و بوم.
علایی، حسین(1401). بررسی و ارزیابی راهبردهای رژیم بعث عراق در جنگ با جمهوری اسلامی ایران. مطالعات دفاع مقدس، 8(3)، 185-208.
علیزاده، عظیم(1401). تبیین عوامل موثر در آینده پژوهی راهبردی دفاعی. مطالعات دفاع مقدس، 8(2)، 81-114.
وزارت امور خارجه(1362). تحلیلی بر جنگ تحمیلی رژیم عراق علیه جمهوری اسلامی ایران. تهران: دفتر حقوقی وزارت امور خارجه.
هاشمی رفسنجانی، اکبر(1396). انقلاب در بحران. تهران: دفتر نشر معارف اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 359 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 311 |
||