دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
سامانه رتبه بندی نشریات علمی
سامانه همایش ها
سامانه جامع رسانه‌های کشور
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام
مرکز ملی شاپا

 آمار

تعداد نشریات17
تعداد شماره‌ها418
تعداد مقالات3,192
تعداد مشاهده مقاله2,924,094
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,333,584
منزوی, جواد, احمدی, صادق, علیئی, محمدولی. (1397). آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل. سامانه مدیریت نشریات علمی, 8(30), 65-96.
جواد منزوی; صادق احمدی; محمدولی علیئی. "آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل". سامانه مدیریت نشریات علمی, 8, 30, 1397, 65-96.
منزوی, جواد, احمدی, صادق, علیئی, محمدولی. (1397). 'آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل', سامانه مدیریت نشریات علمی, 8(30), pp. 65-96.
منزوی, جواد, احمدی, صادق, علیئی, محمدولی. آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1397; 8(30): 65-96.

آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل

امنیت ملی
مقاله 3، دوره 8، شماره 30، بهمن 1397، صفحه 65-96    اصل مقاله (719.68 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
جواد منزوی* 1؛ صادق احمدی1؛ محمدولی علیئی2
1دانشجوی دکتری امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی
2استادیار جامعه شناسی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
چکیده
نظریه­پردازان حوزه ژئوپلیتیک، جمعیت را به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی و قدرت‌ساز هر کشوری به حساب می‌آورند. این مهم در کشورمان از گذشته تاکنون دستخوش تطور بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نه‌تنها سیاست‌های کنترل جمعیت طی دو دهه گذشته اثرات نامطلوبی را برجای گذاشته، بلکه کشور گذارهای جمعیتی را نیز به نحو مناسبی طی نکرده و در حال حاضر در مرحله تحدید نسل قرار داریم که نشانگر تهدیدی جدی برای امنیت ملی کشورمان می‌باشد. سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در سال 1394 با تأکید بر نقش جمعیت بر افزایش اقتدار ملی، مؤید این امر می‌باشد.
نوشتار حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی و هم‌اندیشی مستقیم با برگزاری نشست‌های ساختار یافته و بهره‌گیری از نظر 15 نفر از خبرگان دو حوزه جمعیت­شناسی و امنیت ملی در قالب پنل خبرگی و همچنین بازخوانی گذار، سیاست‌ها و برنامه­های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نظرات رهبران جمهوری اسلامی ایران، آینده‌های محتمل پیش­رو را در قالب 5 سناریو ارائه و پیشنهاداتی را نیز بیان نموده است. نتیجه تحقیق گویای این است که با طی روند فعلی در سیاست­های جمعیتی، آینده فاجعه‌بار، سناریوی محتمل پیش‌رو بوده و امنیت ملی کشور را نیز با تهدید مواجه خواهد ساخت.
کلیدواژه‌ها
جمعیت؛ امنیت و اقتدار ملی؛ گذار جمعیتی؛ آینده‌پژوهی؛ سناریوهای محتمل
مراجع
  • امام خمینی (ره)، (1358)، صحیفه امام، جلد 7.
  • امام خامنه­ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات قابل دسترسی در www.khamenei.ir
  • افتخاری، اصغر، (1392)، عدالت و امنیت ملی در اسلام، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، شماره سوم، شماره مسلسل 61.
  • امانی، مهدی، (1392)، مبانی جمعیت‌شناسی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها چاپ یازدهم.
  • تقوی گیلانی، مهرداد؛ غفرانی، محمدباقر، (1377)، مطالعاتوروش‌هایآینده‌شناسی، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره 22.
  • تقوی، نعمت‌الله، (1388)، مبانیجمعیت‌شناسی، نشر آیدین.
  • تقوی، نعمت ا...، (1379)، جمعیت و تنظیم خانواده، جامعه پژوه و نشر دانیال.
  • حسینی مجرد، اکرم، (1392)، جمعیت ایران، افزایش یا کاهش، انتشارات شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده.
  • رهبری، حسن، (1385)، اسلام و سامان‌دهی جمعیت، مؤسسه بوستان کتاب.
  • زنجانی، حبیب‌الله و دیگران، (1387)، جمعیت، توسعه و بهداشت باروری، چاپ پنجم، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
  • سرایی، حسن، (1390)، جمعیت‌شناسی؛ مبانی و زمینه‌ها، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­­ها چاپ چهارم.
  • طراح­زادگان، فرخ؛ نصیری، محمدرضا و قمری، مهدی، (1393)، آینده‌نگاری بر مبنای سناریو، فصلنامه امنیت دفاعی، شماره 6، تابستان.
  • عزتی، عزت ا...، (1386)، نظریه‌های جدید جغرافیای سیاسی، نشر قومس.
  • علیئی، محمدولی، (1394)،نقشجمعیتوسیاست‌هایجمعیتیدراستحکام ساختدرونیقدرتنظامجمهوریاسلامیایران، فصلنامه آفاق امنیت، سال هشتم، شماره بیست و هشتم.
  • علی محمدزاده، خلیل، (1393)، گفتارها و گفتگوهای جمعیتی؛ تأملی در مدیریت سلامت و تناسب جمعیت، روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده.
  • کلارک، جان. اینس، (1393)، اصول و مبانی جغرافیای جمعیت، مترجم: مسعود مهدوی، نشر قومس. چاپ پانزدهم.
  • گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، (1393)، ساختاروروندجمعیتیایرانولزومتجدیدنظردرسیاست‌هایجمعیتی، فصلنامه سیاست کلان، سال سوم، شماره 3، ویژه جمعیت.
  • لیندگرین، ماتس و باند هولد، هانس، (1386)، طراحیسناریویپیوندبینآیندهوراهبرد، تهران: مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
  • محرابی، علیرضا، نیکزاد، روح‌الله و محمد ساسانی پور، (1392)، تبیین ژئوپلیتیک رشد جمعیت و امنیت ملی ایران، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی– سال پنجم، شماره دوم.
  • مرادیان، محسن، (1390)، مدل‌سازی ریاضی برای سنجش امنیت خارجی مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک سال هفتم، شماره اول.
  • مرکز آمار ایران، گزارشات نتایج سرشماری 1335 تا 1395
  • مینایی، حسین و زهدی، یعقوب، (1391)، بررسی میزان تأثیر انسجام اجتماعی و تغییرات جمعیتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دهم، شماره 39.
  • نادری، فرج ا...، (1392)، کنترل جمعیت از دیدگاه اسلام، مؤسسه بوستان کتاب.

 

  • Godet,M. and Fabrice Roubelat, (1996), Creating the Future: The Use and Misuse of Scenarios, Long Range Planning, V.29, No.2, April.
  •  United Nation Population Division, 2010, UN Projection Report Revised 2002, New York.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,324
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,242