شناسایی ابعاد و مولفه‌های امنیت با بهره‌گیری از قرآن کریم

علی‌اکبری رنانی, علیرضا; تولایی, روح اله; محمدی, ابوالفضل; رضایی, سیدعابد

فهرست نشریات

دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

تعداد نشریات	18
تعداد شماره‌ها	437
تعداد مقالات	3,015
تعداد مشاهده مقاله	2,225,009
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	1,914,850

	شناسایی ابعاد و مولفه‌های امنیت با بهره‌گیری از قرآن کریم
امنیت ملی
دوره 15، شماره 55، خرداد 1404، صفحه 9-38 اصل مقاله (1.12 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
علیرضا علی‌اکبری رنانی^* ¹؛ روح اله تولایی²؛ ابوالفضل محمدی²؛ سیدعابد رضایی³
¹دانشجوی دکتری خط‌مشی‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین ع، تهران، ایران
²دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه جامع امام حسین ع. تهران
³استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه جامع امام حسین ع. تهران
چکیده
امنیت، از مهم‌ترین نیازهای هر جامعه و اولین اهداف تشکیل دولت‌ها و حکومت‌هاست؛ در ادبیات علمی، مفهوم «امنیت ملی» در ابعاد مختلفی مانند اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و غیره تعریف شده است. این نوع دسته‌بندی، با مشکلاتی از قبیل همپوشانی موضوعات و بخشی‌نگری روبرو است. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مفهوم عام «امنیت» و ارائه افرازی جدید از این مفهوم، به مطالعه و بررسی قرآن کریم و تفسیر المیزان پرداخته است. در این راستا، 426 آیه مرتبط با ابعاد امنیت، با روش تدبّر در قرآن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های تحقیق حاضر نشان می‌دهد که ابعاد اصلی امنیت عباتند از: 1. امنیت از حیث تهدیدهای ناظر به فرد: شامل مؤلفه‌های آسایش جسم مثل «خوراک» و «پوشش»، و آرامش روان مثل «عدم خداباوری» و «سستی و ناراحتی نسبت به دشمن»؛ 2. امنیت از حیث روابط بین مردم در یک اجتماع: شامل مؤلفه‌های مرتبط با تعاملات اقتصادی مانند «ربا» و «کم‌فروشی»، و مؤلفه‌های مرتبط با تعاملات غیراقتصادی مانند «دروغ» و «تفرقه»؛ 3. امنیت از حیث روابط بین مردم و حاکمیت: شامل مؤلفه‌های «عدم وجود رهبر»، «ظلم حاکم ظالم»، و «عدم تکریم و پیروی از حاکم عادل»؛ 4. امنیت از حیث روابط بین جبهه ایمان و جبهه‌های کفر: شامل مؤلفه‌های سخت مانند «هدف از قتال» و «شرایط و لوازم قتال»، و مؤلفه‌های نرم مانند «منع از راه خدا» و «تحریف دین»؛ 5. امنیت از حیث رابطه با محیط زیست: شامل مؤلفه‌های «آب و هوا»، «آب»، «روییدنی‌ها»، «جانوران» و «بلاهای طبیعی».
کلیدواژه‌ها
امنیت؛ امنیت ملی؛ ابعاد امنیت؛ قرآن کریم

مراجع
قرآن کریم. (1389). *ترجمه ناصر مکارم شیرازی. مشهد. انتشارات آستان قدس رضوی. اخوان کاظمی، بهرام (1386). امنیت و ابعاد آن در قرآن. نشریه الهیات و معارف اسلامی (مطالعات اسلامی). شماره 75. 11-38. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1198982 اسلامی، علیرضا. (1385). امنیت در قرآن*. فصلنامه علوم سیاسی. دوره 9، شماره 1. 59-80. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/269210 امامی، سیدمجتبی و جوادی، مجتبی. (1400). واکاوی مفهوم حکمرانی در پرتو کلمه «اطاعت» در قرآن کریم، امنیت ملّی، سال یازدهم، شماره 42، 43-74. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1851187 باهوش فاردقی، محمود. (1396). بررسی مفهوم یا استعاره‌ی امنیت ملّی در نظریه‌ی سازه‌انگاری. سیاست(دانشگاه تربیت مدرس)، سال چهارم، شماره 14،101-112. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1239302 بصیری، محمدعلی و افشاری، عبدالحمن.(1400). پیوست فرهنگی و نقش آن در توسعه امنیت ملّی، مطالعات حقوق شهروندی، سال پنجم، شماره 20، 889-913. ترابی، اویس و علی اکبری‌رنانی، علیرضا. (1400). ارزیابی خالص: الگویی در حوزه ارزیابی‌های دفاعی- امنیتی، فصلنامه مدیریت و پژوهش های دفاعی، سال بیستم، شماره 91، 7-29. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1823761 جهانی، محمد. (1392). تأثیر اقلیت گرایی مذهبی بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر نقش سلفیت). آفاق امنیت، سال ششم، شماره 20،5-44. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1086731 راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1374). مفردات الفاظ القرآن. دمشق: دارالقلم. ربیعی، علی. (1382). امنیت ملّی، مفهومی در حال تکوین، اطلاعات سیاسی - اقتصادی،سال هجدهم، شماره 197-198، 124-143. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/95935 روشندل، جلیل. (1399). امنیت ملّی و نظام بین المللی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). چاپ دوازدهم (چاپ اول: 1374). زندی، محمدرضا و سیاه‌بالایی، بهرام (1399). نقش فضای مجازی در تهدید علیه امنیت ملّی، پژوهش‌های کاربردی در علوم انسانی و علوم اسلامی، دوره چهارم، 211-222. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1796502 سهرابی، حیدر. (1397). مؤلفه های امنیت پایدار از منظر قرآن کریم. پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی، سال یازدهم، شماره اول (پیاپی چهل و یکم). 1-26. https://www.sid.ir/paper/380284/fa صادقی‌جقه، سعید. (1400). سیاست ‏زدگی و حکمرانی امنیت ملّی؛ روندها، الگوها و پیامدها. مطالعات راهبردی، سال بیست و چهارم، شماره 91، 65-118. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1791003 صدرانیا، حسن(1399). ارزیابی نقش شورای امنیت کشور در ساختار حکمرانی امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی، سال بیست و سوم، شماره 90، 111-145. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1763154 امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی، سال بیست و سوم، شماره 90، 111-145. طباطبایی، محمدحسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم. انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. علویان، مرتضی و محمدی‌راد، مهدی. (1399). بررسی ابعاد امنیت ملّی در الگوی نظری عقلانیت اسلامی، سیاست متعالیه، سال هشتم، شماره 29، 148-166. غرایاق زندی، داوود. (1389). مفهوم امنیت ایمانی در قرآن کریم. مطالعات راهبردی. دوره 14، شماره4 . 5-34. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/847746 غرایاق زندی، داوود. (1392). نسبت عدالت اجتماعی و امنیت ملّی: چارچوب نظری. مطالعات راهبردی، شماره 61، 7-32. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1032072 کاویانی، محمدهادی. (1398). امنیت ملّی در قرآن کریم. مدیریت سرمایة اجتماعی. دورة 6، شمارة 3. 393- 373. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1521243 کریمی قهرودی، محمدرضا؛ معین آزاد، شیما و کریمی قهرودی ابراهیم. (1402). گونه شناسی مفهوم و عناصر اصلی فضای سایبر در اسناد راهبردی امنیت سایبری ملی کشورهای منتخب. فصلنامه امنیت ملی. سال سیزدهم. شماره 47. 9-36. https://ns.sndu.ac.ir/article_2465.html کلانتری، فتح‌اله. (1399). گونه‌شناسی تهدیدهای هیبریدی و کاربست آن در سطوح امنیت جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه امنیت ملی. سال دهم. شماره 38. 255-292. https://ns.sndu.ac.ir/article_1263.html کوشکی، محمدصادق و افشاری بدرلو، تورج و بروایه، احمد. (1400). تقابل روسیه با آمریکا در منطقۀ غرب آسیا و شمال آفریقا برپایۀ آیین جنگ هیبریدی گراسیمف (مطالعه موردی: سوریه و لیبی)، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره چهاردهم، شماره 21، 53-73. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1806736 لطیفی، میثم. (1390). روش شناسی راهبردهای تدبر در قرآن کریم، استقرایی از پژوهش‌های میان‌رشته‌ای مدیریت اسلامی در دهه اخیر. اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، دوره پنجم، شماره 2، 25-55. https://smt.isu.ac.ir/article_160.html لکزایی، صدیقه. (1389). بررسی مناسبات ایمان و امنیت در قرآن با تکیه بر نظریه ادارکات اعتباری علامه طباطبایی. فصلنامه علمی پژوهشی علوم اسلامی. سال پنجم، شماره 19. 85-104. محمداف، آ.اچ و اشرافی، مرتضی و حافظی‌صفت، محمد. (1400). تاثیر جهانی‌شدن بر روی مظاهر و جنبه‌های نظری و مفهومی امنیت ملّی حکومت‌ها در قرن 21، پژوهش نامه تاریخ، سیاست و رسانه، سال چهارم، شماره 16، 57-80. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1846573 ملکشاهی، مجتبی و حسنی‌فر، عبدالرحمن و کشیشیان سیرکی، گارینه. (1400). وضعیت حکمرانی خوب و امنیت ملّی در جمهوری اسلامی ایران (1390-1397)، جامعه شناسی سیاسی ایران، سال چهارم، شماره 16، 370-388. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1857745 منصوری، بهمن. (1385). امنیت و ابعاد آن در قرآن کریم. فصلنامه پژوهش‌های دانش انتظامی. شماره 29. 7-31. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/273166 نادری، محمد؛ گودرزی، مهناز و امام‌جمعه‌زاده، سیدجواد. (1402). تاثیرات سدسازی ترکیه بر امنیت ملی ایران. فصلنامه امنیت ملی. سال سیزدهم. شماره 50. 155-184. https://ns.sndu.ac.ir/article_2802.html نظم‌فر، حسین و علوی، سعیده و عشقی چهاربرج، علی. (1397). ارزیابی امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونه موردی: پارک‌های شهر تهران)، برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره بیست و دوم، شماره 2، 133-165. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1412469 یگانگی، سیدکامران و عبایی، پریسا. (1399). ارائه مدل مفهومی و سیستماتیک از امنیت ملّی، پژوهشنامه مدیریت و مهندسی صنایع، سال دوم، شماره 3، 47-57. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1692513 یوسفی جویباری، محمد و صیدی محمدی، یاسر و فتاحی، علیرضا. (1391). نابرابری های قومی و امنیت ملّی، مطالعات جامعه شناسی، سال چهارم، شماره 15، 121-138. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1128215
آمار تعداد مشاهده مقاله: 320 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 97

پیوندهای مفید

آمار

شناسایی ابعاد و مولفه‌های امنیت با بهره‌گیری از قرآن کریم