آمار
| تعداد نشریات | 18 |
| تعداد شماره‌ها | 448 |
| تعداد مقالات | 3,097 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,414,722 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,097,329 |
رویکردی تطبیقی به امر سیاسی در اسلام و مختصات حکمرانی متعالی | ||
| فصلنامه علمی حکمرانی متعالی | ||
| دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 21، مرداد 1404، صفحه 9-29 اصل مقاله (612.03 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| مهدی رشید* | ||
| دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| انسان به خودی خود موجودی سیاسی است و کمال انسانی او در زیست سیاسی و مدنی فراهم می‌شود. «امر سیاسی» به‌عنوان دال مرکزی سیاست، تدبیر انسان را در چارچوب الگوی حکمرانی سامان می‌بخشد. حال پرسش اساسی این است که ماهیت امر سیاسی در اسلام و مختصات حکمرانی متعالی برآمده از آن کدام است؟ این پژوهش، به روش توصیفی ـ تحلیلی و با تبیین و ارزیابی امر سیاسی به دو رویکرد سکولار و اسلامی، به تطبیق چندسطحی ماهیت، محیط، غایت، قلمرو، عاملیت، سازوکار، کارکرد و چشم‌انداز امر سیاسی اسلامی پرداخته است؛ سپس از تناظر بین این مختصات با سنجه‌های حکمرانی مطلوب (نرم‌افزاری، یکپارچگی، واقع‌گرایی، فراگیری، کنشگرایی، پاسخگویی، اثربخشی و برنامه‌مندی)، مختصات حکمرانی متعالی را در قالب توحیدمحوری، نظام ولاء، هدایت‌محوری، جهان‌شمولی، مردم‌پایگی، پویایی اجتهادی، کارامدی و آرمان‌شهری استخراج کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که تمایز رویکرد اسلامی، در تلفیق حکمت نظری و عملی، تأکید بر عاملیت الهی ـ انسانی و غایتِ متعالیِ امر سیاسی است. این پژوهش با ارائه نظام‌مند مختصات حکمرانی متعالی، گامی نو در توسعه نظریه سیاسی اسلام و تدبیر مسائل نوظهور به‌شمار می‌رود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست؛ امر سیاسی؛ تحلیل سیاسی؛ حکمرانی متعالی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
خمینی، سید روح‌الله (1370). صحیفه نور، 21 جلدی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
خمینی، سید روح‌الله (1378). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
خمینی، سید روح‌الله (1381). تفسیر سوره حمد، چاپ ششم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
خمینی، سید روح‌الله (1385). صحیفه امام، 22 جلدی، چاپ چهارم، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی(ره).
خامنه‌ای، سید علی. بیانات، مؤسسه تنظیم و نشر آثار مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی).
آقابخشی، علی و افشاری راد، مینو (1383). فرهنگ علوم سیاسی، تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
افتخاری و جمعی از نویسندگان (1392). مفهوم‌شناسی سیاسی در اندیشه امام خمینی(ره)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
افخمی، محمدامین و رضایی، عمار (1399). حکمرانی خوب و حکمرانی متعالی؛ شباهت‌ها و افتراق‌ها، دومین همایش ملی حکمرانی اسلامی، مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی.
انصاری، منصور و سهرابی فرزانه (1391). تولد مفهوم امر سیاسی: تحولات عینی و ذهنی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، ش 21: 7-21.
برزگر، ابراهیم (1402). صراط: سیاست‌فهمی و سیاست‌ورزی در اندیشه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
برگر، پیتر آل (1380). افول سکولاریسم، ترجمه افشار امیری. تهران: نشر پنگان.
بحرانی، مرتضی (1392). امر سیاسی، پژوهشگاه علوم سیاسی، 8(4): 79-96.
پیتون، پال، 1383، دلوز و امر سیاسی، ترجمه محمود رافع، تهران، گام نو.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غررالحکم و دررالکلم، قم: دارالکتاب الاسلامی.
جوادی آملی، عبدالله (1363). خمس رسائل، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل (1371). میشل فوکو: فراسوی ساخت‌گرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشرنی.
دوورژه، موریس (1369). اصول علم سیاست، ترجمه ابولفضل قاضی، تهران: امیرکبیر.
راش، مایکل (1391). جامعه و سیاست: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی، چاپ یازدهم، ترجمه منوچهر صبوری تهران: سمت.
رسولی فینی، مهدی و حسنی‌فر، عبدالرحمن (1395). مبانی و چارچوب‌های عقلانیت سیاسی از منظر قرآن کریم، پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 29.
ریتزر، جورج (1379). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، چاپ چهارم، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
شاکری زواردهی، روح‌الله و شارهرخی ساردو، رضوانه (1392). مهدویت و آینده‌پژوهی، فصلنامه انتظار موعود، 13(40): 30-7.
صدرا، علیرضا (1396). خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
فارابی، ابو نصر (1382). فصول المنتزعه، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، تهران: نشر سروش.
فارابی، ابو نصر (1930م). احصاء العلوم، مقدمه محمد امین عثمان، بیروت: مکتبه الخانجی.
فارابی، ابو نصر (1990م). آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، تحقیق علی بوحلم، بیروت: دارالمکتبه الهلال.
فرزندی، عباسعلی و شعیب، میثم (1403). مبانی و اصول حکمرانی توحیدی در قرآن کریم، حکمرانی متعالی، 5(19): 9-31.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
مارش، دیوید و استوکر، جری (1387). روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه ام‍ی‍رم‍ح‍م‍د ح‍اج‍ی‌ی‍وس‍ف‍ی، تهران:، پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده م‍طال‍ع‍ات راهبردی.
مطهری، مرتضی (1394). جامعه و تاریخ، چاپ سی‌ام، تهران: نشر صدرا.
موفه، شانتال (1391). دربارة امر سیاسی، ترجمة منصور انصاری، تهران: رخداد نو.
میراحمدی، منصور (1400). سیاست و حکمرانی قرآنی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
میراحمدی، منصور (1390). فقه و امر سیاسی، جستارهای سیاسی معاصر، 2(1): 117-136.
مقری فیومی، احمد بن محمد (734ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: مؤسسه دارالهجره.
میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر (1383). حکمرانی خوب؛ بنیان توسعه، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس.
نوروزی، محمدجواد (1388). فلسفه سیاسی اسلام، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
وینسنت، اندرو (1371). نظریه‌های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نی.
های، کالین (1385). درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ترجمه احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.
Refrences Aristotle. (2018). Politics (Translator by Enayat. H) Tehran: Scientific and Cultural Publications. [In Persian] Benhabib, Seyla (1996), Habermas and the Unfinished Project of Modernity, Cambridge: MIT. Berger, Peter L. (1999), The Desecularization of the World: Resurgent Religion and World Politics, Washington, D.C.: Ethics and Public Policy Center. Johnson, I. (1997). Redefining the Concept of Governance. Hopper, T., Powell, A. (1985). "Making sense of research into the organizational and social aspects of management accounting: a review of its underlying assumptions". Journal of Management Studies, 22 (5), 429 – 465. Habermas, J. (1984). The theory of communicative action: Reason and Rationalization of society. (vol. 1). tr. T. Macarthy. London: Heinemann. Schmitt, Karl (1976). The Concept of the Political, New Brunswick, RUTGERS University press, UN, 2000, Governance, Participation and Partnerships. available at: cyber school bus /habitat/background/bg5.asp | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 166 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 142 |
||