آمار
| تعداد نشریات | 18 |
| تعداد شماره‌ها | 455 |
| تعداد مقالات | 3,144 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,654,153 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,180,073 |
بازشناسی و تبیین کارکردهای علمی و فناورانه خدمت وظیفه عمومی | ||
| فصلنامه نگرش مدیریت راهبردی | ||
| دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 10، تیر 1404، صفحه 183-217 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| حمید کلانتری* 1؛ اسماعیل شاطری احمد آبادی2؛ حسن رنگریز3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران.ahmdyhsna21@gmail.com | ||
| 2دکتری گروه مدیریت راهبردی دانش، دانشکده مدیریت، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران. farhangi _daneshjoee @Yahoo.com | ||
| 3دانشیار مدیریت کسب و کار، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران. farhangi_daneshjoee@yahoo.com | ||
| چکیده | ||
| در بسیاری از کشورها، خدمت وظیفه عمومی همواره به‌عنوان یک الزام نظامی و امنیتی تلقی شده است، درحالی‌که ظرفیت‌های علمی و فناورانه آن، به‌ویژه در مواجهه با تحولات نوین در حوزه امنیت و فناوری، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در شرایطی که توسعه فناوری‌های پیشرفته به‌عنوان یک مؤلفه اصلی در قدرت دفاعی و بازدارندگی مطرح است، بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان علمی در دوره خدمت سربازی می‌تواند به ابزاری اثربخش برای تقویت زیست‌بوم نوآوری دفاعی کشور تبدیل شود. این مقاله با هدف بازشناسی و تبیین کارکردهای علمی و فناورانه خدمت وظیفه عمومی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. پژوهش کنونی با رویکرد کیفی و هدف کاربردی انجام شده و از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته است. داده‌ها از طریق مطالعات اسنادی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۰ نفر از مسئولان مراکز علمی- تحقیقاتی نظامی، کارشناسان سیاست‌گذاری علم و فناوری و سربازان نخبه که به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند، گردآوری شد. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل مضمون و تحلیل تطبیقیانجام شد. به‌منظور سنجش روایی پژوهش، از اعتبار محتوایی به روش ارزیابی توسط خبرگان بهره گرفته شد. همچنین، برای بررسی پایایی داده‌ها، از بازآزمون مصاحبه‌ها در میان زیرمجموعه‌ای از مشارکت‌کنندگان استفاده شد. اعتبار یافته‌ها نیز با استفاده از سه‌ضلعی‌سازی منابع داده و بازبینی مشارکتی تقویت شد. بر اساس یافته‌ها، هشت مضمون اصلی به‌مثابه کارکردهای کلان علمی و فناورانه دوره خدمت شناسایی شد که شامل: «نیازسنجی و تحلیل محیطی»، «تولید دانش و فناوری»، «ذخیره‌سازی و مدیریت پایگاه‌های دانش»، «انتشار یافته‌ها و عمومی‌سازی دانش»، «تبادل و انتقال دانش»، «گفتمان‌سازی و ترویج فرهنگ نوآوری»، «نهادسازی و ایجاد مراکز نوآوری» و «کاربردی‌سازی دانش» است. این مضمون‌ها دربرگیرنده 50 مضمون فرعی و بیش از 160 مصداق اجرایی هستند که نشان‌دهنده ظرفیت بالای سربازان نخبه برای ایفای نقش در زنجیره علم، فناوری و نوآوری کشور است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که فرایندهای علمی و فناورانه سربازان در نیروهای مسلح نه‌تنها قابلیت پاسخ‌گویی به چالش‌های فناورانه را دارند، بلکه می‌توانند با عبور از مرحله شناسایی نیاز تا تجاری‌سازی ایده، موجب خلق ارزش در سطح دفاعی و حتی ملی شوند. یافته‌ها مؤید آن است که سرمایه انسانی دوره خدمت می‌تواند با ساختاردهی مناسب به موتور محرک توسعه دانش‌بنیان دفاعی تبدیل شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خدمت وظیفه عمومی؛ بازشناسی و تبیین؛ سیاست‌گذاری علم و فناوری؛ کارکردهای علمی و فناورانه | ||
| مراجع | ||
|
- اسکندری‌نژاد، علیرضا، و هاشمی، سیدضیاء(۱۴۰۱). چالش‌های سربازی در ایران؛ فراتحلیل کیفی پژوهش‌های موجود. دوفصلنامه مسائل اجتماعی ایران، ۱۳ (۲)، ۲۶–۹.
- الوانی، مهدی(۱۳۹۷). دانش مرزشکنانه در چه بستری رشد می‌کند؟. نشریه مطالعات دولتی ایران، دوره اول، ش ۱، ۱4-1.
- انوشه، مرتضی، واعظی‌نژاد، حجت‌اله، و موسوی، سیدمجتبی(۱۴۰۰). طراحی الگوی کیفی مهارت‌آموزی سربازان در دوره خدمت وظیفه عمومی: الزامات، راهبردها و روش. فصلنامه آموزش در علوم انتظامی، ۹ (۳۵)، 38-11.
- باشکوه اجیرلو، محمد، و قاسمی همدانی، ایمان(۱۴۰۱). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد و وفاداری کارکنان با نقش تعدیل‌کننده نوآوری. مجله علمی مدیریت دانش سازمانی، شماره ۱۹، 109-75.
- بوالحسنی، خسرو، بیک، علی‌اصغر، و یداللهی، رضا(۱۳۹۸). تأثیر مهارت‌ورزی سربازان بر زندگی آنان بعد از رهایی از خدمت سربازی. فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای راهبردی دانش، ۹ (۳۷)، ۲۷۸–۲۵۰.
- به‌آیین‌فرد، شهرزاد، خندان علمداری، صابر، و فرح‌بخش، ندا(۱۴۰۲). طراحی مدلی از عوامل تأثیرگذار در ایجاد استراتژی مدیریت دانش. مجله علمی مدیریت دانش سازمانی، سال ششم، ش ۲۰، 179-129.
- پویان‌فر، فرزاد، و کاملی، محمدجواد(۱۳۹۹). راهبردهای معماری آینده خدمت سربازی. نشریه علمی مطالعات راهبردی ناجا، سال ۱۶، ش ۵، 146-119.
- دانشگاه عالی دفاع ملی(۱۴۰۲). راهنمای عمل و سند مفاهیم، کارکردها و دستاوردهای خدمت وظیفه عمومی. پژوهشکده مدیریت راهبردی و سرمایه انسانی.
- دهخدا، علی‌اکبر(۱۳۷۷). لغت‌نامه دهخدا (جلد ۱۱، ص ۲۱۱). تهران: دانشگاه تهران.
- رحیمی، اکبر، علیوردی‌زاده، حسین، و محمودآبادی، سمیرا(۱۴۰۲). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر چابکی سازمانی با تأکید بر نقش واسطه‌ای نوآوری سازمانی. مجله علمی مدیریت دانش سازمانی، سال ششم، ش ۲۱، 52-21.
- رجبی، سجاد، غیاثی فتح‌آبادی، هادی، و قربانی، عبدالعظیم(۱۳۹۸). بررسی و تعیین اولویت ابعاد آموزش مهارت‌های غیرنظامی سربازان دارای تحصیلات تکمیلی. فصلنامه مطالعات مدیریت بر آموزش انتظامی، ۴۵ (۱۵۲)، 121-112.
- ستاد کل نیروهای مسلح(۱۳۹۹). نقشه جامع علمی امنیتی جمهوری اسلامی ایران.
- صاحب‌کار خراسانی، محمد، محمدی، میثم، معصومی، فریبا، نظری، محمد (۱۴۰۲). واکاوی نقش سهمیه نظام‌وظیفه در پویایی سرمایه انسانی شرکت‌های دانش‌بنیان. فصلنامه سیاست علم و فناوری، ۱۵ (۲)، 24-1.
- کشتکار هرانکی، مهران(۱۴۰۲). فرصت‌های کارآفرینی در دوران سربازی: الزامات اقتصادی و شغلی. راهبرد دفاعی، ش ۸۱، 56-24.
- مجمع تشخیص مصلحت نظام(۱۳۹۳). سیاست‌های کلی علم و فناوری.
- نریمانی، میثم، صاحب‌کار خراسانی، محمد، خادمی، محمد، ایانی‌سانی، ایمان (۱۴۰۱). الگوی سیاستی حمایت از منابع انسانی توانمند نوآور شرکت‌های دانش‌بنیان در برنامه نظام وظیفه تخصصی. پژوهش‌نامه سیاست علم و فناوری، ۱۴ (۴)، 51-23.
- نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(۱۳۸۸). کارگروه فرهنگی اجتماعی.
- واعظی‌نژاد، حجت‌اله، و موسوی نقابی، سیدمجتبی(۱۳۹۹). الگوی مطلوب مدیریت منابع انسانی سرباز مبتنی‌بر تدابیر و فرامین مقام معظم رهبری. نشریه علمی پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، ۳ (۱۲)، ۷۴–۴۱.
وب‌گاه Techsol.ir. (۲۰۲۳، ۲۹ اوت). صفر تا صد تسهیلات نظام وظیفه تخصصی در شرکت‌های دانش‌بنیان (قسمت اول). وبلاگ فناوری.
- Babin, L. R. B., & Garven, A. J(2019). Tacit knowledge cultivation as an essential component of developing experts: A literature review. Journal of Military Learning, 3(2), 3–18.
-Berman, J(2020). Measuring the effect of military conscription on a country’s innovation (Senior thesis). Princeton University.
- Braw, E(2017, April 19). How Israeli conscription drives innovation. Foreign Affairs.
- Crecente, F., Sarabia, M., & Teresa del Val, M. (2021). The hidden link between entrepreneurship and military education. Technological Forecasting and Social Change, 163, 120429.
- Gardeazabal, A., Lunt, T., Jahn, M., Verhulst, N., Hellin, J., & Govaerts, B(2021). Knowledge management for innovation in agri-food systems: a conceptual framework. Knowledge Management Research and Practice. https://doi.org/10.1080/14778238.2021.1884010
- Hassoun Al-Khafaji, Amir Adnan, Behbodhi, Omid, Moradi, Mohsen(1402). Investigating the effect of organizational knowledge sharing on innovation performance with the mediating role of innovation capability and moderating scale of networking and communication strength. Scientific Journal of Organizational Knowledge Management, Year 6, Number 20.
- Herald, R(2024). Why military training in Taiwan must be strengthened. Defense Security Brief (Taiwan).
- Kaspersen, I. S(2021). New societies, new soldiers? A soldier typology. Small Wars & Insurgencies, 32(1), 1–25.
- Kumar, M(2023). Knowledge management in military organisations. Air Power Journal, 18(4), 51–63.
- Oktari, S. R., Munadi, K., Idroes, R., & Sofyan, H(2020). Knowledge management practices in disaster management: Systematic review. International Journal of Disaster Risk Reduction, 51.
- Perkins, J., Long, J., & Macdonald, S(2019, October 8). Leveraging soldiers for innovation: Why we need an Army Product Development Cell. Modern War Institute, West Point.
- Rading, Alan(2018). Knowledge Management: Success in the Information-Based Global Economy. Translated by Mohammad Hossein Latifi, 4th edition, Tehran, Study Organization and Compilation of humanities books for universities (Samt).
- Rossidis, I., & Belias, D(2020). Combining Strategic Management with Knowledge Management: Trends and International Perspectives. International Review of Management and Marketing, 10(2), 39–45.
- Swed, O., & Butler, J. S(2013). Military capital in the Israeli hi‑tech industry. Armed Forces & Society, 39(3), 401–420.
- Tseng, Y.h(2023). Conscription reform in Taiwan: Preparing for a modern threat environment. Institute for National Defense and Security Research (INDSR).
- Van Laar, D. M(2023). Knowledge management implementation in U.S. Army headquarters: A case study (PhD Dissertation, Walden University). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 83 |
||