تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 398 |
تعداد مقالات | 2,744 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,636,031 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,468,045 |
مقاله پژوهشی: شناخت بحرانهای ژئوپلیتیکی حوزه خلیجفارس | ||
مطالعات دفاعی استراتژیک | ||
دوره 19، شماره 84، تیر 1400، صفحه 5-32 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فرخ بایبوردی* 1؛ سید یحیی صفوی2؛ مهدی کامکار3؛ محمد رسول همتی4؛ عبدالرضا دبستانی5؛ محمدناصر مجیدی5 | ||
1علوم دفاعی راهبردی، دانشکده دفاع، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران | ||
2مطالعات ژئوپلیتیک دانشگاه جامع امام حسین(علیهالسلام) | ||
3استادیار مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
4دانشجویان دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
5دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
چکیده | ||
منطقه خلیجفارس با توجه به دارا بودن اهمیت راهبردی از جهت ژئوپلیتیکی دچار بحرانهای گوناگونی است که میتواند موجب اخلال در وضعیت عادی و فرآیندهای فضای جغرافیایی و زیستگاه انسانها گردد. هدف از این تحقیق شناخت بحرانهای ژئوپلیتیکی در حوزه خلیجفارس با بررسی ویژگیها و ریشههای بحران در این منطقه است. روش تحقیق موردی زمینهای با رویکرد آمیخته که به این منظور از روش کتابخانهای و روش میدانی برای گردآوری دادهها استفاده شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها و تعیین عوامل ژئوپلیتیک تأثیرگذار بر بحرانهای منطقه خلیجفارس در قالب مؤلفههای کلان ژئوپلیتیکی در ابعاد طبیعی، انسانی، اقتصادی، سیاسی و نظامی، بر اساس دادههای جمعآوریشده از جامعه آماری در قالب پرسشنامه تجمیعی و با استفاده از روشهای آماری توصیفی و آزمون خی 2، به توصیف و تجزیهوتحلیل هریک از عوامل ژئوپلیتیکی پرداختهشده است. نتایج تحقیق ویژگیهای اصلی ژئوپلیتیکی خلیجفارس را در پنج ویژگی شناسایی که مهمترین آنها بحث انرژی و منابع سرشار نفت و گاز این منطقه است و ریشههای بحران را عمدتاً در بیست عامل مختلف شناسایی که مهمترین آنها حضور و سیاست مداخلهگرانه قدرتهای فرا منطقهای و منطقهای تبیین و درنهایت بحرانهای ژئوپلیتیکی خلیجفارس را در ۷ عنوان اصلی که اهم آنها حضور مداخلهگرانه و سلطهطلبانه نیروهای بیگانه، تلاش غرب و عربستان جهت برهم زدن موازنه قوا، منازعات قومی و مذهبی و ... در حوزه خلیجفارس شناسایی و تبیین گردیدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
بحران؛ حوزه ژئوپلیتیکی؛ منابع انرژی | ||
مراجع | ||
فهرست منابع -" قرآن کریم"، ترجمه مکارم شیرازی، ناصر (1373)، نشر دارالقرآن الکریم، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی -"صحیفه امام" (1389)، مجموعه آثار امام خمینی (رحمت ا... علیه)، جلد 13، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمت ا... علیه) - امام خامنهای (مد ظلهالعالی)، "مجموعه بیانات"، قابلدسترسی در www.khamenei.ir الف- منابع فارسی: - اتوتایل، ژئاروید و دیگران (1380)،"اندیشههای ژئوپلیتیک در قرن بیستم"، ترجمه: محمدرضا حافظ نیا و هاشم نصیری، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی - آدمی، علی (1391)، "بحران بحرین و امنیت منطقهای جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه راهبرد، شماره 62 - احمدی، عباس؛ صالحآبادی، ریحانه؛ صادق لو، سعید (1395)، "تبیین و سطحبندی عوامل مؤثر بر اختلافات مرزی جهان اسلام؛ مطالعه موردی: خلیجفارس و آسیای مرکزی"، مجموعه مقالات همایش بحرانهای ژئوپلیتیک در جهان اسلام، جلد سوم - اکبر، سید عبدا... (1390)، "امارت عربی متحده"، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه - امیر عبداللهیان، حسین (1391)، " ناکامی طرح غرب آسیا بزرگ و خیزش بیداری اسلامی در جهان عرب: مطالعه موردی بحرین"، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 153 - امیری، علی (1395)، "تأثیرجریاناتتکفیریبرامنیتملیجمهوریاسلامیایران"، مجموعه مقالات همایش بینالمللی بحرانهای ژئوپلیتیکی جهان اسلام، جلد اول، صص 93-79 - باقری، علیاکبر (1389)، "خلیجفارس امنیت منطقهای و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران"، مجله معرفت، شماره 115، صص 33-16 - بهرامی، سیامک (1390)،" کویت"، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه - حافظنیا، محمدرضا (1395)، "مجموعه مقالات همایش بینالمللی بحرانهای ژئوپلیتیکی جهان اسلام"، جلد اول - حافظنیا، محمدرضا (1385)، "اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک"، مشهد، انتشارات پاپلی - حق پناه، جعفر (1390)، "هویت، قومیت و سیاست خارجی در خاورمیانه"، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 1 - میرحیدر، دره (1383)، "سیری در تحولات ژئوپلیتیک"، مجموعه مقالات کنگره علمی انجمن ژئوپلیتیک ایران - مستقیمی، بهرام (1373)، "در باب تعریف بحران در نظام بینالمللی"، تهران، نشریه علمی تحقیقی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 33 - نوذری، فضلا... (1391)، "نقش عوامل ژئوپلیتیک حوزه دریای عمان و نقش آن در تدوین راهبرد دفاعی - امنیتی جمهوری اسلامی ایران"، دانشگاه عالی دفاع ملی - نورانی، محمد (1394)، "ژئـوپلیتیک در حال تغییر در منطقه غرب آسیـا"، تهران، خبرگزاری دانشجو - ولیقلیزاده، علی (1394)، "الگوی شناخت بحرانهای ژئوپلیتیکی (با تأکید بر بحران قرهباغ)"، پژوهشکده مطالعات راهبردی - هاگت، پیتر (1375)، "جغرافیا: ترکیبی نو"، ترجمه: شاپور گودرزی نژاد، تهران، انتشارات سمت ب– منابع انگلیسی: - Bingbing, Wu, (2011), "Strategy and Politics in the Gulf as Seen From China", In: Bryce Wakefield and Susan L, Levenstein, CHINA AND THE PERSIAN GULF: Implications for the United States, Washington, D, C Woodrow Wilson International Center for Scholars
- Ghadah Ghunaim Rashid Alghunaim, (2014) "Conflict between Saudi Arabia and Iran: An Examination of Critical Factors Inhibiting their Positive Roles in the Middle East", Nova Southeastern University
- Razavi, Ahmad, (1997), "Continental Shelf Delimitation and Related Maritime Issues", The Hague: Martinus Nijhaff
ج- سایتها: - https://fa.wikipedia.org/wiki/ شانگهای همکاری سازمان
- https://www civilica.com/Paper-NCWC01-NCWC01_007.html.
- http://ensani.ir/fa/article/352541/
ژئوپلیتیک خلیج فارس تهدیدها و فرصتهای فراروی جمهوری اسلامی ایران | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 830 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 634 |