آمار
| تعداد نشریات | 15 |
| تعداد شماره‌ها | 351 |
| تعداد مقالات | 2,382 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,163,902 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,041,812 |
به کارگیری تسلیحات شیمیایی توسط رژیم بعث عراق بر علیه جمهوری اسلامی ایران از منظر حقوق مسئولیت بینالمللی کشورها | ||
| فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس | ||
| مقاله 9، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 31، آذر 1401، صفحه 209-226 اصل مقاله (659.74 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| محمد ستایش پور* | ||
| استادیار گروه حقوق بینالملل دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| تسلیحات شیمیایی، به رغم فناوری ساده، قدرت تخریب بسیار بالایی دارند. نیروهای رژیم بعث با حمایت کشورهای دیگر، به کارگیری تسلیحات شیمیایی علیه ایران را از 23 دی ماه 1359، یعنی از همان اوان آغاز دفاع مقدس، آغاز کردند و این کار روز به روز رو به تزاید گذاشت. تعداد حملات عراق در نمودار رشد نسبی، در حدود ده حمله در سال 1359 بوده و این در حالی است که قریب به 45 حمله در سال 1367 انجام داده است که بدون تردید، با همکاری دیگر کشورها، از جمله و به ویژه آمریکا، بوده است. مقاله پیش رو بر آن شده است تا به موضوع به کار گیری تسلیحات شیمیایی در دفاع مقدس از منظر حقوق مسئولیت بینالمللی کشورها بپردازد. فرضیه مقاله این است که مسئول دانستن یک کشور بابت آن عمل متخلفانه بینالمللی، مانع از مسئول دانستن کشور یا کشورهای دیگر دانسته نمی‌شود. سطور حاضر، یک پژوهش کیفی و تحلیلی است و روش پژوهش به مفهوم تحقیقات کمّی در آن وجود ندارد. راستی آزمایی فرضیه این پژوهش از طریق توصیف، تحلیل منطقی و بررسی منابع حقوق بینالملل عمومی است. مقاله پیش رو از رهگذر تحلیل گزاره‌های حقوقی بینالمللی استدلال کرده است که مضاف بر رژیم بعث، مسئولیت بین-المللی کشورهای دیگر، از جمله و به ویژه آمریکا بابت نقشی که در کمک یا مساعدت ایفا کرده‌اند محقق است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دفاع مقدس؛ مقتدر مظلوم؛ حقوق مخاصمات مسلحانه؛ حقوق مسئولیت بینالمللی؛ مسئولیت بین-المللی کشورها | ||
| مراجع | ||
|
پورشاسب، عبدالعلی؛ مرادیان، محسن و آرش، مجید(1400). رفتار و عملکرد سیاسی- نظامی کشورهای منطقه در قبال جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران، مطالعات دفاع مقدس، 7(2)، 9-47.
جعفر ولدانی، اصغر(1367). اهداف عراق از تجاوز به ایران، بازشناسی جنبههای تجاوز و دفاع، مجموعه مقالات کنفرانس بینالملل تجاوز و دفاع، جلد دوم، دبیرخانه کنفرانس بینالمللی تجاوز و دفاع.
رحمانی، غلام عباس؛ طحان، هادی طحان، محسن؛ عالیشوندی، اعظم و صادقی، الهه(1400). سرمایههای اجتماعی و معنوی دفاع مقدس، مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، 3(5)، 245-280.
زمانی، سید قاسم(1376). حقوق بینالملل و کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس- مدیریت ادبیات و انتشارات.
زمانی، سید قاسم(1386). تأملی بر حکم دادگاه استیناف شهر لاهه (مورخ 9 می 2007) در مورد معاونت در کابرد سلاحهای شیمیایی توسط عراق، حقوقی بینالمللی، 13(37)، 313-326.
سبحانی‌فر، محمدجواد و مردمی، ابوالقاسم(1400). پذیرش قطعنامه 598؛ پیروزی یا شکست؟، مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، 3(5)، 27-46.
ستایشپور، محمد(1398). پیامدهای حقوقی جانشینی دولت از منظر مسئولیت بینالمللی، رساله جهت اخذ درجه دکتری تخصصی در رشته حقوق بینالملل عمومی، تحت راهنمایی دکتر مصطفی فضائلی، دانشکده حقوق دانشگاه قم.
ستایشپور، محمد و عابدینی، عبدالله(1395). استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی علیه ایران در جنگ تحمیلی: مسئولیت اشتقاقی ایالات متحده آمریکا، پژوهش حقوق عمومی، 18(50)، 143-169.
ضیائی بیگدلی، محمدرضا(1392). حقوق بینالملل بشردوستانه، چاپ دوم، تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش.
فضائلی، مصطفی و کرمی، موسی(1399). تحول تاریخی حقوق بین‌المللِ توسل به زور تا شکل‌گیری نظام ملل متحد؛ بیم‌ها و امیدها، مطالعات دفاع مقدس، 6(1)، 31-60.
علایی، حسین و خواجه کاووسی، بابک(1371). صنایع، تسلیحات و خلع سلاح شیمیایی، چاپ دوم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
علی اکبری مارانتو، محمدرضا(1399). بررسی عملکرد حقوقی شورای امنیت در جنگ تحمیلی: غلبه منافع قدرتهای بزرگ بر حقوق بینالملل، مطالعات دفاع مقدس، 6(1)، 141-161.
محمودی، سید هادی و ستایشپور، محمد(1398). گذر از «زمان» در ایجاد قاعده حقوق بینالملل عرفی: واکاوی انگارههای حقوقی و رویه دیوان بینالمللی دادگستری، حقوق تطبیقی، 6(11)، 207-226.
مستقیمی، بهرام؛ طارمسری، مسعود، زیر نظر جمشید ممتاز(1377). مسئولیت بینالمللی دولت با توجه به تجاوز عراق به ایران، چاپ اول، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد.
نطاقپور نوری، مهدی و شاهقلیان قهفرخی، رضا(1400). جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در نگرش اندیشمندان دفاعی و امنیتی، مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، 3(5)، 303-327.
Crawford, James (2013). State Responsibility: General Part. Cambridge University Press.
Den Heijer, Maarten (2013). “Shared Responsibility Before the European Court of Human Rights”, Netherlands International Law Review, vol. 60, pp. 411-440.
ECrtHR (1989). Soering v. the United Kingdom, no. 161.
ECrtHR (2005). Monory against Hungary and Romania, Judgment, no. 71099/01.
ECrtHR (2010). Case of Rantsev against Cyprus and Russia, Judgment, no. 25965/04.
Fry, James (2014), “Attribution of Responsibility”, in Nollkaemper, Andre. Plakokefalos, Ilias, Principles of Shared Responsibility in International Law: An Appraisal of the State of the Art, Cambridge University Press.
Geneva Protocol (1925). Protocol for the Prohibition of the Use in War of Asphyxiating, Poisonous or Other Gases, and of Bacteriological Methods of Warfare
Hague Regulations (1907). Convention (IV) respecting the Laws and Customs of War on Land.
ICJ Rep. (1945). The Statute of International Court of Justice.
ICJ Doc. (2007). Case concerning Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, (Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Montenegro).
ILC (2001). Yearbook, vol. II, part. 2, Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, (ARSIWA).
ILC (2011). Report on the Work of its Sixty-third Session, A/66/10, UNGAOR 66th Sess., Supp. No. 10. Draft Articles on Responsibility of International Organizations (ARIO).
Lanovoy, V. (2014), Complicity in an Internationally Wrongful Act. in Nollkaemper, A.; Plakokefalos, I. Principles of Shared Responsibility in International Law: An Appraisal of the State of the Art, Cambridge, Cambridge University Press.
New York Times, 1984.3.6. Nollkaemper, A. (2011), Issues of Shared Responsibility before the International Court of Justice, in Rieter, E.; de Waele, H. eds, Evolving Principles of International Law: Studies in Honour of Karel C Wellens, Leiden- Boston, Martinus Nijhoff Publishers.
Nollkaemper, A.; Jacobs, D. (2013), Shared Responsibility in International Law: A Conceptual Framework, Michigan Journal of International Law, 34.
Talmon, S. (2008), A Plurality of Responsible Actors: International Responsibility for Acts of the Coalition Provisional Authority in Iraq, in Shiner, P.; Williams, A. (eds.), The Iraq War and International Law, Oxford, Hart Publishing.
UNGA (1966). A/RES2162 (XXI)A. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 189 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 192 |
||