دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
سامانه رتبه بندی نشریات علمی
سامانه همایش ها
سامانه جامع رسانه‌های کشور
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام
مرکز ملی شاپا

 آمار

تعداد نشریات18
تعداد شماره‌ها451
تعداد مقالات3,108
تعداد مشاهده مقاله2,496,702
تعداد دریافت فایل اصل مقاله2,143,314
روحانی, ابوالفضل, روحانی, مهدی. (1402). نقش فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(53), 84-61.
ابوالفضل روحانی; مهدی روحانی. "نقش فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 53, 1402, 84-61.
روحانی, ابوالفضل, روحانی, مهدی. (1402). 'نقش فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(53), pp. 84-61.
روحانی, ابوالفضل, روحانی, مهدی. نقش فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 13(53): 84-61.

نقش فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران

مطالعات بین‌ رشته‌ای دانش راهبردی
دوره 13، شماره 53 - شماره پیاپی 4، اسفند 1402، صفحه 84-61    اصل مقاله (820.09 K)
نوع مقاله: پژوهشی
نویسندگان
ابوالفضل روحانی* 1؛ مهدی روحانی2
1دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی فضای سایبر گرایش مدیریت سایبری، دانشکده امنیت ملی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی
2. دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع گرایش سیستم‌های کلان، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران.
چکیده
در سال‌های اولیه ورود اینترنت به کشور، کارکرد‌های مختلف این فناوری حتی در میان جامعه دانشگاهی نیز شناخته‌شده نبود. از‌این‌‌رو برخوردی انفعالی با اینترنت صورت می‌گرفت و به‌صورت پیش‌فرض از آن به‌عنوان فناوری تهدیدآمیز یاد می‌شد. اکنون با اینکه عمر نسبتا کوتاهی از ورود اینترنت و توسعه آن سپری شده ‌است، گسترش روزافزون و شکل‌گیری فضای‌ مجازی و آمیخته‌شدن آن با زندگی افراد در تمام ابعاد و وجوه، ماهیت دوگانه (تهدید و فرصت) این فناوری پررنگ‌تر شده و بهره‌مندی از جنبه‌های فرصت‌زایی آن بیش از پیش خودنمایی می‌‌کند. هدف اصلی این تحقیق تبیین نقش سیاسی، اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی و امنیتی فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران است. مولفه‌های مذکور برگرفته از مطالعات صورت گرفته در این حوزه و مدل‌های مرجعی نظیر PESTEL بوده‌است، در تحقیق حاضر نگارنده با اطلاع از نقش و تاثیر فناورانه فضای مجازی بر مولفه‌های سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع و با تاکید بر اهمیت مقوله امنیت، این چهار مولفه را به عنوان مولفه‌های اصلی و تاثیرپذیر از فضای مجازی در حکمرانی کشور دانسته‌است. این پژوهش از نوع زمینه‌ای-کاربردی بوده و به روش زمینه‌ای-موردی انجام گردیده ‌است. جامعه آماری 37 نفر از نخبگان با جایگاه مدیریتی که حداقل دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس هستند. روش جمع‌آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای بوده و یافته‌ها با استفاده از روش نرم افزار SPSS تحلیل شده ‌است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که فضای مجازی دارای 9 کارکرد سیاسی، 10 کارکرد اقتصادی، 9 کارکرد فرهنگی-اجتماعی و 9 کارکرد امنیتی است.
کلیدواژه‌ها
فضای مجازی؛ حکمرانی ملی؛ سیاسی؛ اقتصادی؛ امنیتی
مراجع
منابع

الف- فارسی

  • احدی، محمد؛ و شاه‌محمدی، محمد (1397). «طرح راهبردی دفاع سایبری جمهوری اسلامی ایران در حوزه بازدارندگی»، فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 8 (31)، صص 252-225.
  • تائب، س. (1399). «گزارش علمی، راهبردی و سیاستی قدرت هوشمند آمریکا و نحوه مواجهه جمهوری اسلامی ایران با آن». گروه مطالعات راهبردی مرکز مطالعات جامعه و امنیت، قابل دسترسی در: http://sssrc.ir/.
  • حافظ‌نیا، محمدرضا (1390). «مفهوم‌سازی ژئوپلیتیک اینترنت و فضای مجازی»، فصلنامه ژئوپلیتیک، 7 (1)، صص 13-1.
  • خلیلی‌پور رکن‌آبادی، علی؛ و نورعلی‌وند، یاسر (1391). «تهدیدات سایبری و تأثیر آن بر امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، 15 (2)، صص 196-167.
  • اسکندری، محمدحسین؛ و دارابکلایی، اسماعیل (1383). پژوهشی در موضوع قدرت: انواع، منابع، پیامدها و کنترل آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • افتخاری، اصغر؛ توپچی، حسن؛ و دیوسالار، عبدالرسول (1391). قدرت اطلاعات: تأثیر اطلاعات بر نظریه توسعه. تهران: نشر تیسا.
  • صالح‌نژاد، حسن (1398). مفهوم قدرت هوشمند و نقش آن در سیاست جدید. گزارش کارشناسی، شماره مسلسل: 16648، دفتر مطالعات بنیادین حکومتی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، قابل دسترسی در: https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1332030.
  • فیروزآبادی، سید ابوالحسن (1398). فضای مجازی و تحولات آن. مشهد: به‌نشر وابسته به آستان قدس رضوی.
  • فیروزآبادی، سید ابوالحسن (1399). تحول در عصر فضای مجازی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  • فیروزآبادی، سید ابوالحسن و دیگران (1399). درآمدی بر حکمرانی فضای مجازی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  • کیان‌خواه، احسان (1398). «چالش‌های راهبردی حکمرانی با گسترش فضای سایبر»، فصلنامه علمی امنیت ملی، 9 (34)، صص 174-153.
  • مرکز ‌بررسی‌های ‌استراتژیک ‌ریاست‌جمهوری (1399). فضای مجازی به ‌مثابه عرصه حکمرانی: ابزارها و الزامات. تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک، قابل دسترسی در: http://css.ir/Media/PDF/1399/08/20/637406138342880430.pdf
  • مهدی‌نژاد نوری، محمد و دیگران (1398). «نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دفاع دانش‌بنیان»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 17 (75)، صص 124-107.
 

ب- انگلیسی

  • Kemp, S. (2021). Digital 2021: Global Overview Report. Datareportal, At: https://datareportal.com/reports/digital-2021-global-overview-report.
  • Kuehl, D. T. (2009). "From cyberspace to cyberpower: Defining the problem", In: Cyberpower and National Security. Washington, D.C.: National Defense University Press, PP. 1-27.
  • Nossel, S. (2004). "Smart power", Foreign Affairs, 83 (2), PP.83-131.
  • Nye, J. S. (2004). Soft power: The means to success in world politics. New York: Public Affairs.
  • Nye, J. S. (2011). The future of power. New York: Public Affairs.
  • Sheldon, J. B. (2011). "Deciphering cyberpower: Strategic purpose in peace and war", Strategic Studies Quarterly, 5 (2), PP. 95-112.
  • Wentz, L. K., Barry, C. L., & Starr, S. H. (2009). Military Perspectives on Cyberpower. Center for Technology & National Security Policy at the NDU.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,602
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 699