تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 400 |
تعداد مقالات | 2,763 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,646,634 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,479,303 |
مقاله پژوهشی: بررسی نقش عوامل ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران بر راهبرد دفاعی آن | ||
راهبرد دفاعی | ||
مقاله 5، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 65، فروردین 1398، صفحه 141-166 اصل مقاله (790.48 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فتحا... کلانتری* 1؛ مهدی رسولی2 | ||
1دکترای علوم دفاعی راهبردی | ||
2پژوهشگر دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی | ||
چکیده | ||
عوامل ژئوپلیتیکی شامل کلیه عواملی است که در چارچوب جغرافیا، سیاست و قدرت بر راهبرد دفاعی ج.ا.ایران اثرگذار باشند، این عوامل شبیه ابعاد قدرت ملی بوده و در انتخاب نوع راهبرد دفاعی نقش مهمی دارند. بنابراین عوامل ژئوپلیتیکی دیکته کرده و سپس راهبرد دفاعی بر مبنای آن تدوین میگردد. در این مقاله عوامل ژئوپلیتیکی دارای 8 بُعد می باشد: طبیعی، انسانی، اقتصادی، سیاسی داخلی و سیاسی خارجی، نظامی، فرهنگی و علم و فناوری. این پژوهش به روش زمینه ای- موردی با رویکرد کمی انجام گردیده و از نوع توسعه ای- کاربردی میباشد، روش گردآوری اطلاعات، میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه آماری 85 نفر، که با استفاده از روش های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. هدف تحقیق دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر راهبرد دفاعی ج.ا.ایران میباشد. نتایج تحقیق حکایت از 51 مؤلفه ژئوپلیتیکی است، (8 مؤلفه طبیعی، 5 مؤلفه انسانی، 7 مؤلفه اقتصادی، 5 مؤلفه سیاست داخلی،4 مؤلفه سیاست خارجی،12 مؤلفه نظامی، 5 مؤلفه فرهنگی و 5 مؤلفه علمی- فناوری) تعداد 12 مؤلفه آن همزمان دارای دو نقش هستند، یعنی درمجموع عوامل ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران داری 51 مؤلفه و 63 نقش میباشند. درمجموع این 63 نقش شامل: 34 قوت،10 ضعف، 13 فرصت و 6 تهدید میباشند. پس از محاسبه، تعیین موقعیت راهبردی مشخص گردید که ج.ا.ایران در حوزه عوامل ژئوپلیتیکی در موقعیت تهاجمی خفیف قرار دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
قدرت ملی؛ ژئوپلیتیک؛ راهبرد دفاعی؛ ج.ا.ایران | ||
مراجع | ||
1. بوالحسنی، خسرو، (1392)، بررسی ژئوپلیتیک ترکیه و تأثیر آن در تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی: دانشکده دفاع ملی. 2. حافظنیا، محمدرضا، (1390)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی. 3. حیات مقدم، امیر، عبدالرضا فرجی راد و رحیم سرور، (1396)، عوامل ژئوپلیتیکی اقتصادی و سیاسی مؤثر بر راهبرد دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران در مقابل تهدیدهای فرامنطقهای از مبدأ سرزمینی عراق، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، شماره 26. 4. چگینی، حسن، (1384)، نظام مدیریت استراتژیک دفاعی، جلد دوم، تهران: نشر آجا. 5. دانش آشتیانی، محمدباقر، (1391)، مدیریت راهبرد دفاعی-امنیتی، تهران:انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیادشیرازی. 6. رشید، غلامعلی، (1394)، جزوه درسی ژئوپلیتیک، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی. 7. رشید، غلامعلی، (1386)، نقش عوامل ژئوپلیتیک در راهبرد دفاعی (مطالعه موردی، ایران نسبت به عراق)، تهران: دانشگاه تربیت مدرس: دانشکده جغرافیا. 8. شمس دولت آبادی، سیدمحمود رضا، (1394)، جزوه درسی ژئوپلیتیک، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی. 9. صفوی، سیدیحیی، (1381)، مقدمهای بر جغرافیای نظامی ایران، جلد اول، تهران:انتشارات سازمان جغرافیای نیروهای مسلح. 10. عزتی، عزتالله، (1388)، ژئوپلیتیک در قرن بیستویکم، تهران: نشر مهر. 11. کلانتری، فتحا...، (1395)، نقش عوامل مؤثر ژئوپلیتیکی بر راهبرد دفاعی -امنیتی ج.ا.ایران در مقابل تهدیدها از مبدأ سرزمینی عراق، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی: دانشکدة دفاع ملی. 12. کمالی، محمدرضا، (1393)، نقش عوامل ژئوپلیتیک کشور عربستان در تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی: دانشکده دفاع ملی. 13. کریمیپور، یدا...، (1375)، جزوه درسی ژئوپلیتیک، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه. 14. کاظمی، علیاصغر، (1378)، روابط بینالملل در تئوری و عمل، تهران: نشر قومس. 15. مورگنتا، هانس، (1397)، سیاست میان ملتها، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالملل وزارت امور خارجه. 16. نجاتی فرد، علی، (1393)، نقش عوامل ژئوپلیتیک کشور عمان در تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی: دانشکده دفاع ملی. 17. نوروزانی، شهرام، (1393)، نقش عوامل ژئوپلیتیک افغانستان در راهبرد دفاعی ج.ا.ایران، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی: دانشکده دفاع ملی. 18. نامی، محمدحسن، (1391)، بررسی و تحلیل ژئوپلیتیکی مرز ایران و عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 810 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 735 |