تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 398 |
تعداد مقالات | 2,744 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,635,988 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,468,010 |
تحول تاریخی حقوق بینالمللِ توسل به زور تا شکلگیری نظام ملل متحد؛ بیمها و امیدها | ||
فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس | ||
مقاله 2، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 21، خرداد 1399، صفحه 31-60 اصل مقاله (637.89 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 20.1001.1.25883674.1399.6.1.2.1 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی فضائلی* 1؛ موسی کرمی2 | ||
1دانشیار گروه حقوق بینالملل دانشکده حقوق دانشگاه قم | ||
2دانشجوی دکتری حقوق بینالملل دانشکده حقوق دانشگاه قم | ||
چکیده | ||
این نوشتار میکوشد تا از رهگذر رویکردی تاریخی به تحلیل چگونگی تنظیم حقوقی توسل به زور تا شکلگیری نظام ملل متحد دست یازد و به کاستیها و چالشهای آن بپردازد. بررسی سیر تاریخیِ حاکم بر توسل به زور از سدههای میانی و نظریه جنگ عادلانه تا زمان پدیدایی سازمان ملل متحد، روندی تکاملی از نامحدودبودن اختیار دولتها در توسل به زور علیه یکدیگر تا محدودیت و ممنوعیت آن را نشان میدهد. اصلیترین چالشِ حقوق بینالمللِ ناظر بر توسل به زور در این دوره، ارادهگراییِ افراطیِ دولتها و غلبه زور و سیاست بر صلح و حقوق بینالملل و صلح در ساحت روابط بینالملل است؛ با این حال در این بازه زمانی، جامعه بینالمللی شاهد گذار از اصل توسل به زور برای حل و فصل اختلافات به اصل ممنوعیت بهکارگیری زور بسان قاعدهای بنیادین در روابط میان دولتها بوده است. به باور نگارندگان، این روند تکاملی را باید از نشانههایِ نهادینهشدنِ تدریجی حقوق بینالملل توسل به زور در روابط میان دولتها قلمداد کرد و بر همین پایه، میتوان از کارآمدیِ نسبی این شاخه حقوقی در کاهش بهکارگیری زور در این بستر سخن راند. از آنجا که جنگِ تحمیلیِ رژیم بعث عراق علیه ایران به موجب قواعدِ حقوقی یادشده، توسلِ نامشروعِ به زور علیه تمامیت ارضی کشورمان و تجاوز سرزمینی به شمار میرود به نظر میرسد مطالعه تاریخیِ قواعدِ حاکم بر توسل به زور میتواند در فهمِ درستتر و کاملترِ موازینِ حقوقیِ حاکم بر زوایایِ گوناگونِ این رویدادِ واجد اهمیت و پیامدهای آن در تاریخِ معاصر ایرانزمین، و هشت سال دفاعِ مقدس از ناموس و خاک و سرزمینمان، سودمند باشد و به کار آید. | ||
کلیدواژهها | ||
به کارگیری زور؛ جنگ تحمیلی؛ حقوق بینالملل؛ جنگ عادلانه؛ جامعه ملل | ||
مراجع | ||
باقری، سعید و حقیقت، سیدصادق (1392). نظریه جنگ عادلانه در فلسفه سیاسی سنت آگوستین، غربشناسی بنیادین، س چهارم، ش 2: 50 ـ 23. تسون، فرناندو (1392). فلسفه حقوق بینالملل. ترجمه محسن محبی، چ دوم، تهران: شهر دانش. تیلور، آلن جان پرسیوال (1396). جنگ جهانی اول. ترجمه: بهرام فرداد امینی، چچهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. جمعی از پژوهشگران (1388). مکاتب فلسفی در حقوق بینالملل، ناظر ترجمه و تحقیق: محمود باقری، تهران: میزان. حیدری حاجیحیدر، حمید (1376). توسل به زور در روابط بینالملل از دیدگاه حقوق بینالملل عمومی و فقه شیعه، تهران: اطلاعات. ذوالعین، پرویز (1388). مبانی حقوق بینالملل عمومی، چ ششم، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. روسو، شارل (1369). حقوق مخاصمات مسلحانه، ج اول، ترجمه سیدعلی هنجنی، تهران: انتشارات دفتر خدمات حقوقی بینالمللی. رونوون، پییر (1369). تاریخ روابط بینالملل در قرن نوزدهم، ج اول، ترجمه قاسم صُنعوی، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. شریفی طرازکوهی، حسین (1390). ترجمه و تألیف، حقوق بشردوستانه بینالمللی، تهران: میزان. شکورینسب، حسن و جهانگیری، علیرضا (1396). کاربرد زور در حقوق بینالملل، تهران: انتشارات خرسندی. شهبازی، آرامش (1388). حقوق بینالملل؛ دیالکتیک ارزش و واقعیت، تهران: شهر دانش. شهبازی، آرامش (1389). نظام حقوق بینالملل؛ وحدت در عین کثرت، تهران: شهر دانش. صناعی، محمود (1379). ترجمه و تألیف، آزادی فرد و قدرت دولت؛ تامس هابز، جان لاک، جان استوارت میل، چ چهارم، تهران: هرمس. ضیاییبیگدلی، محمدرضا (1370). مشروعیت جنگ و توسل به زور از دیدگاه حقوق بینالملل، سیاست خارجی، س پنجم. ضیاییبیگدلی، محمدرضا (1387). حقوق بینالملل عمومی، چ سیوسوم، تهران: کتابخانه گنج دانش. ضیاییبیگدلی، محمدرضا (1396). حقوق بینالملل بشردوستانه، چ چهارم، تهران: کتابخانه گنج دانش. طارمسری، مسعود؛ عالم، عبدالرحمان؛ مستقیمی، بهرام و مصفا، نسرین (1366). زیر نظر دکتر جمشید ممتاز، مفهوم تجاوز در حقوق بینالملل، مجله حقوقی بینالمللی، ش 8. عزیزی، ستار (1394). حمایت از اقلیتها در حقوق بینالملل، چ دوم، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش. فروغینیا، حسین (1391). بینالمللی شدن حقوق بشر و دگردیسی در مفهوم حاکمیت دولتها در عصر جهانی شدن، مطالعات حقوق بشر اسلامی، س اول، ش 1: 188 ـ 161. فضائلی، مصطفی (1395). مداخله نظامی در یمن از دیدگاه حقوق بینالملل، مطالعات حقوق عمومی، دوره 46، ش 1: 70 ـ 41. فلسفی، هدایتالله (1390). صلح جاویدان و حکومت قانون؛ دیالکتیک همانندی و تفاوت، تهران: فرهنگ نشر نو: آسیم. کاسسه، آنتونیو (1371). حقوق بینالملل در جهانی نامتحد، ترجمه مرتضی کلانتریان، تهران: دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران. کاسسه، آنتونیو (1388). حقوق بینالملل، ترجمه حسین شریفی طرازکوهی، چ دوم، تهران: میزان. کولب، رابرت و هاید، ریچارد (1394). درآمدی بر حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمه سیدحسامالدین لسانی، تهران: مجد. مقتدر، هوشنگ (1372). حقوق بینالملل عمومی، تهران: وزارت خارجه، مؤسسه چاپ و انتشارات. ممتاز، جمشید و رنجبریان، امیرحسین (1393). حقوق بینالملل بشردوستانه؛ مخاصمات مسلحانه داخلی، چ سوم، تهران: میزان. هنکرتز، ژان ـ ماری و دوسوالدبک، لوئیس (1391). حقوق بینالمللی بشردوستانه عرفی، جلد اول: قواعد، ترجمه دفتر امور بینالملل قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران و کمیته بینالمللی صلیب سرخ، ویراستاران: کتایون حسیننژاد و پوریا عسکری، چ دوم، تهران: مجد. والترز، اف. پی. (1372). تاریخ جامعه ملل، ترجمه فریدون زندفرد، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی (شرکت سهامی). وکیل، امیرساعد (1390). حقوق بینالملل عمومی، ج اول، تهران: مجد. یاقوتی، محمدمهدی (1390). استثنائات حقوقی ممنوعیت توسل به زور در روابط بینالملل. سیاست خارجی، س بیستوپنجم، ش 4. Aust, Anthony (2010). Handbook of International Law. New York: Cambridge University Press. B) Articles Bazyler, Michael J. (1978). "Reexamining the Doctrine of Humanitarian International in Light of the Atrocities in Kampuchea Ethiopia". Stanford Journal of Internatioal Law, Vol. 23. Bederman, David J. (2002). The Spirit of International Law. Athens: The University of Georgia Press. Black, Jeremy (2009). War in the Nineteenth Century: 1800-1914. Cambridge: Polity Press. Chesterman, Simon (2001). Just War or Just Peace? Humanitarian Intervention and International Law. New York: Oxford University Press. Greve, Homines Esse (2018). "The Foundations of International Criminal Law and Writings of Ambrose, Augustine, Aquinas, Vitoria and Suarez", in: Morten Bergsmo and Emiliano J. Buis (eds.), Philosophical Foundations of International Criminal Law: Correlating Thinkers, Brussels: Torkel Opsahl Academic EPublisher. Groves, Adam, (2007), Is it Possible to Ethically Evaluate Terrorism by Employing Just War Principles? https://www.e-ir.info/2007/12/02/is-it-possible-to-ethically-evaluate-terrorism-by-employing-just-war-principles/ Jackson, John H. (2003) "Sovereignty-Modern: A New Approach to an Outdated Concept", American Journal of International Law, Vol. 97. Kalmanovitz, Pablo (2018). "Hugo Grotius on War, Punishment, and the Difference Sovereignty Makes", in: Morten Bergsmo and Emiliano J. Buis (eds.), Philosophical Foundations of International Criminal Law: Correlating Thinkers, Brussels: Torkel Opsahl Academic EPublisher. Mayer-Schönberger, Viktor (2002). "The Shape of Governance: Analyzing the World of Internet Regulation". Virginia Journal of International Law, Vol. 43, Issue 3. Milojević, Momir (2001). "Prohibition of Use of Force and Threats in International Relations". Law and Politics, Vol. 1, No. 5. Nardin, Tery (2003). "The Moral Basis for "Humanitarian International", in: Anthony F. Lang (ed.), Just Intervention, Washington D. C.: Georgetown University Press. Qureshi, Waseem Ahmad (2018). "Examining the Legitimacy and Reasonableness of the Use of Force: From Just War Doctrine to the Unwilling-or-Unable Test", Oklahoma City University Law Review, Vol. 42, No. 3. Shaw, Malcolm (2008). International Law. Sixth edition, Cambridge: Cambridge University Press. Wallace, Rebecca M.M. (2005). International Law. Fifth edition, London: Sweet and Maxwell Limited. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,710 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,442 |