تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 146 |
تعداد مقالات | 1,205 |
تعداد مشاهده مقاله | 186,119 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 322,971 |
تدوین راهبردهای ارتقاء جایگاه ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران در شکل گیری هندسه قدرت جهانی | ||
مطالعات دفاعی استراتژیک | ||
دوره 18، شماره 82، زمستان 1399، صفحه 136-186 اصل مقاله (862.96 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
رستم بهادریان ![]() | ||
1دکتری مدیریت راهبردی نظامی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
2استادیار، علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
3دانشیار، دانشگاه عالی جامع امام حسین | ||
4دانشیار، دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
5استادیار، دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
6استاد ، دانشگاه تهران. | ||
چکیده | ||
در محیط بینالملل همه بازیگران اهداف و راهبردهای خود را تحت تأثیر عوامل مختلف درونی و بیرونی پیگیری مینمایند. فروپاشی نظام دوقطبی و عدم موفقیت آمریکا در تسلط برجهان؛ سبب شد که ایده دوره گذار ژئوپلیتیکی توسط طیف گستردهای از اندیشمندان حوزه راهبردی و سیاسی تقویت شود. همزمان در این مقطع زمانی قابلیتهای ژئوپلیتیکی ایران با وقوع انقلاب اسلامی بهسرعت در سطح منطقه و جهان گسترش یافت و این تفکر شکل گرفت که برای تداوم این روند باید توانمندیهای درونی را فعالتر کنیم تا بتوانیم راهبردهای ارتقاء جایگاه ژئوپلیتیکی ج.ا. ایران را بر ظرفیتهای داخلی استوار نماییم و بهتبعه آن در منطقه غرب آسیا و جهان به ایفای نقش بپردازیم. جامعه آماری مورد نظر در این تحقیق را خبرگان سه حوزهی دفاعی - نظامی، مدیران سیاسی و خبرگان علمی ژئوپلیتیک به تعداد 18 نفر برای مصاحبه عمیق تشکیل دادند که از روش نمونهگیری هدفمند، انتخاب شدند. مولفهها پس از استخراج از مصاحبهها و ادبیات پژوهش در چند مرحله مورد ویرایش، تلفیق و حذف قرار گرفت تا بصورت یک پرسشنامه، متناسب با هدف و سوال پژوهش تنظیم و برای ارزیابی در اختیار 20 نفر از خبرگان حوزههای مذکور جهت ارزیابی قرار گرفت. از بین 52 عامل موثر استخراج شده، تعداد 47 عامل که بر «راهبردهای ارتقاء جایگاه ژئوپلیتیکی ج.ا. ایران در هندسه قدرت جهانی» دارای معنا بودند، احصاء شد. سپس از طریق تشکیل جدولهایIFE وEFE، تعیین موقعیت و اقدام راهبردی به تشکیل ماتریسهای زوجی اقدام و در نهایت از طریق تشکیل ماتریس کمی برنامهریزی راهبردی یا QSPM این استراتژیها اولویتبندی شدند. برای روایی پرسشنامه از ضریب لاوشه و جهت پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر 0.855 برآورد گردید. راهبردهای بهدست آمده به ترتیب اولویت عبارتنداز: 1- تقویت بازدارندگی، 2- اتخاذ راهبردهای تهاجمی هوشمند، 3- فعالسازی جوانان در راستای راهبردهای نظام، 4- تقویت مراکز تصمیمساز قدرتمند، 5- همراستایی توانمندیها با اهداف و توسعه، 6- تعمیق و تنوعبخشی به عمق استراتژیک ایران در فضای پیرامونی. | ||
کلیدواژهها | ||
راهبرد؛ جایگاه ژئوپلیتیکی؛ گذار ژئوپلیتیکی؛ هندسه قدرت جهانی | ||
مراجع | ||
فهرست منابع: الف- منابع فارسی - اکرمینیا، محمد. (1392). تدوین راهبردهای اعتلای موقعیت ج.ا. ایران در منطقه آسیای جنوب غربی با تأکید بر روابط دو و چندجانبه، پایاننامه دکترای تخصصی دانشگاه عالی دفاع ملی. - افتخاری، اصغر و همکاران. (1391). راهبردهای فرهنگی حضور ج.ا.ایران در هندسه قدرت جهانی، فصلنامه علمی- پژوهشی امنیت ملی، سال اول شماره 4. - برژینسکی، زیبگینیف. (1392). چشمانداز استراتژیک آمریکا و بحران قدرت جهانی، ترجمه سعید حاجی ناصری، سید فریدالدین حسینی مرام، تهران: انتشارات میزان. - حافظ نیا، محمدرضا و همکاران. (1382). تحلیل مبانی جغرافیایی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران، نشریه علوم جغرافیایی دانشگاه تربیتمعلم تهران، سال اول، شماره 1. - حافظنیا، محمدرضا. (1394). روندهای ژئوپلیتیک جهانی و منطقهای، تهران: سخنرانی علمی در دانشگاه تربیت مدرس. - حافظنیا، محمدرضا. (1395). گسلهای ژئواستراتژیک فعال در جهان، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوازدهم، شماره سوم، زمستان صص 1-12. - سازمند، بهاره، ارغوانی پیراسلامی، فریبرز. (۱۳۹۱). چالشهای ژئوپلیتیک منطقهای و دکترین ظهور مسالمتآمیز، فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، شماره دوم، تابستان، صص ۱۷۸- ۱۴۵. - سلامی، حسین. (1392). نگرشهای راهبردی، تهران: معاونت فرهنگی و تبلیغات سپاه، جلد اول، چاپ سوم. - سلامی، حسین. (۱۳۹۴). جایگاه تمدن نوین اسلامی در ساختار هندسه قدرت جهانی، تهران: مرکز مطالعات و توسعه تفکر راهبردی. - شمس دولتآبادی، محمود رضا. (1392). راهبرد و علائق ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی. - رضایی، محسن و همکاران. (1382). شکلگیری منطقه آسیای جنوب غربی – ایران منطقهای، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. - رضایت، غلامحسین. (1394). جزوه کلاسی روش تحقیق پیشرفته، دوره دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی، نیمسال اول، تهران. - زکریا، فرید. (۱۳۹۳). جهان پسا آمریکایی، ترجمه احمد عزیزی، تهران: انتشارات هرمس. - کوپچان، چارلز ای. (1383). پایان عصر آمریکا. ترجمه گروه بنیاد فرهنگی پژوهشی غربشناسی، تهران، انتشارات غربشناسی. - کوهن، سائول برنارد. (1389). ژئوپلیتیک نظام جهانی، (ترجمه عباس کاردان)، چاچ دوم، تهران: انتشارات ابرار معاصر. - عبدلی، قهرمان. (1395). نظریه بازیها و کاربردهای آن، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران. - لین، کریستوفر، (2012). اجتنابپذیری زوال غرب، برگرفته از کتاب نقدی بر ادبیات تحول با رویکرد هندسه قدرت جهانی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی. - نظامیپور، قدیر و همکاران. (1392). تحولات منطقه عربی و راهبردهای گسترش همگرایی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی. - منفرد، محمدعلی و همکاران.(1391). بنیانهای فرهنگی حضور مقتدرانه ج.ا.ایران در تحول هندسه قدرت جهانی، فصلنامه علمی – پژوهشی امنیت ملی، سال اول شماره 4. - وزارت دفاع آمریکا. (1397). استراتژی امنیت ملی آمریکا در قرن 21، ترجمه جلال دهمشگی، بابک فرهنگی، ابولقاسم راهچمنی، چاپ هفتم، تهران: انتشارات ابرار معاصر. - هومن، حیدرعلی. (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران: انتشارات سمت.
- Brzezinski, Zbigniew. (2003). “Living with China”, The National Interest: 64-67.
- Bughin, Jacqes, Manyika James, Woetzel, Jonathan. (1916). Iran: The $1 Trillion Growth Opportunity, Mckinsey & Company Institute.
- Hass, Richard N. (2008). “The Age of Nonpolarity: What Will Follow U.S Dominance” Foreign Affairs.
- Kissinger, Henre A. (2007). Interviwe by Japan Today, China’s Rise Could.
- Ikenberry, John J. (2008). “The Rise of China and the Future of the West: Can the Liberal System Survive?” Foreign Affairs: 11 – 21.
- Taylor, Peter. (1990). Political Geography, Uk, Langman Groupuk.
- Walts, Kennet N. (2001). “Structural Realism after the Cold War” International Security: 30 – 35.
ب- سایت فرمایشات حضرت امام خامنهای(مدظلهالعالی) Khamenei.ir-
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 60 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 69 |