تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 400 |
تعداد مقالات | 2,763 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,646,567 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,479,234 |
واکاوی علائق مشترک و چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیجفارس | ||
مطالعات دفاعی استراتژیک | ||
دوره 18، شماره 82، دی 1399، صفحه 427-452 اصل مقاله (675.3 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا حافظنیا1؛ عبدالرضا فرجیراد2؛ محمدحسن نامی3؛ رضا شاملو* 4 | ||
1استاد، جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
2دانشیار، جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران | ||
3استادیار، جغرافیای سیاسی، دانشگاه فارابی | ||
4نیروی پدافند هوایی | ||
چکیده | ||
خلیجفارس به عنوان غنیترین و مهمترین منطقۀ جهان به لحاظ داشتن ذخایر عظیم هیدروکربنی و نیز اهمیت اقتصادی و مالی و به عنوان یک بازار گسترده و پررونق، از جایگاه و موقعیت ممتازی در جهان برخوردار است. روابط ایران و همسایگان جنوبی خلیجفارس اهمیت خاصی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد که طی سالیان متمادی متأثر از ایدئولوژی، قومیت، رقابتهای منطقهای، قطببندیهای جهانی، اقتصادی و غیره بوده است. وجود علائق و دغدغههای ژئوپلیتیکی باعث به وجود آمدن ارزش مشترک و همگرایی و ایجاد مناسبات حسنه و در مقابل، چالشهای ژئوپلیتیکی باعث واگرایی و روابط تنشآلود در سیستم منطقهای گردیده است. هدف این تحقیق، واکاوی علائق مشترک و چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیجفارس است. این تحقیق از نوع کاربردی است که بهرهگیری از روش توصیفی تحلیلی سعی دارد به ارائه پاسخ تحقیق که «علائق مشترک و چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط میان کشورهای جنوب خلیجفارس و جمهوری اسلامی ایران کداماند؟» بپردازد. شیوه گردآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز کتابخانهای و اسنادی است و برای تحلیل دادهها از روشهای تجزیهوتحلیل آمار توصیفی و استنباطی و نرمافزار SPSS استفاده گردیده است. در پایان نیز با بهرهگیری از آزمون فریدمن، تعداد 15 عامل به عنوان علائق و 21 عامل به عنوان مهمترین چالشهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر روابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیجفارس احصاء گردیدند. | ||
کلیدواژهها | ||
ژئوپلیتیک؛ علائق؛ چالش های ژئوپلیتیکی؛ خلیجفارس | ||
مراجع | ||
فهرست منابع ‒ احمدی پور، زهرا و قادری حاجت، مصطفی و مختاری هشی حسین، (1389)، تحلیل ژئوپلیتیکی فرصتها و چالشهای همگرایی در منطقه غرب آسیا، دو فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی منطقهای، سال اول، شماره اول، صص36-18. پیشگاهی فرد، زهرا و شیراوند، صارم، (1397)، تأثیر مولفههای فرهنگ استراتژیک بر کدهای ژئوپلیتیک اوکراین، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 102، تابستان، صص37-3 ‒ جمالی، حسین. (1385). تاریخ و اصول روابط بینالمللی ، قم: پژوهشکده تحقیقات اسلامی. ‒ حافظ نیا، محمدرضا و رومینا، ابراهیم. (1396). تأثیر علائق ژئوپلیتیکی ایران و عربستان در ایجاد چالشهای منطقهای در جنوب غرب آسیا، تحقیقات جغرافیایی، شماره دوم، صص 20-9. ‒ حافظ نیا، محمدرضا، (1390)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی. ‒ حافظ نیا، مصاحبه علمی، مورخه 28/8/98. ‒ حیدری موصلو، طهمورث و کاویانی راد، مراد، (1393)، تأثیر چالش ژئوپلیتیک بر همبستگی ملی مطالعه موردی جزایر سه گانه)، فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، شماره 21، صص87-63 ‒ عزتی، عزت اله. (1380). «ژئوپلیتیک در قرن بیست و یکم». تهران: انتشارات سمت. ‒ فرجی راد، عبدالرضا و هاشمی، سید مصطفی، (1394)، نقش نظامهای سیاسی نامتجانس حوزه خلیجفارس در بیثباتسازی امنیت منطقه، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 82. ‒ فرجی راد، عبدالرضا و قربانی نژاد، ریباز، (1395)، تبیین تأثیر عوامل فرهنگی بر تنش و منازعه در خاورمیانه، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال یازدهم، شماره 78، صص 189-165. ‒ فرجی راد عبدالرضا و موفقیان، (1391)، بررسی و تحلیل منشأ جغرافیایی و فرهنگی تنش بین ایران و پاکستان، پژوهشنامه خراسان بزرگ، شماره 1. ‒ قوام، سید عبدالعلی، (1373)، اصول سیاست خارجی و سیاست بینالمللی، تهران: سمت. ‒ ولینژاد ماکویی، محسن، (1393)، روابط ایران با کشورهای حوزه جنوبی خلیجفارس در دوره پهلوی دوم، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. ‒ مؤمن، ساسان، (1396)، رساله دکتری با عنوان طراحی الگوی تدوین سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر حوزه خلیجفارس، تهران دانشگاه علی دفاع ملّی. ویسی، هادی، (1397)، واکاوی چالشهای ژئوپلیتیکی رابطه شورای همکاری خلیجفارس با ایران و تأثیر آن بر جهان اسلام، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 25، صص167-5 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 427 |