آمار
| تعداد نشریات | 17 |
| تعداد شماره‌ها | 421 |
| تعداد مقالات | 2,865 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,923,155 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,734,180 |
عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر ارتقاء قدرت منطقهای جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی یمن) | ||
| مطالعات دفاعی استراتژیک | ||
| دوره 19، شماره 85، مهر 1400، صفحه 57-82 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| اسماعیل احمدیمقدم1؛ علیمحمد احمدوند2؛ عبدا... مبینی دهکردی3؛ بهروز تسلیمی کار* 4 | ||
| 1دانشیار امنیت داخلی دانشگاه علوم انتظامی امین | ||
| 2استاد مدیریت دانشگاه ایوانکی | ||
| 3استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه جامع امام حسین (علیه‌السلام) | ||
| 4دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دفاعی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
| چکیده | ||
| ارتقای قدرت منطقهای ج.ا.ایران که در یکی از مناطق راهبردی ژئوپلیتیکی جهان قرارگرفته، امری لازم و ضروری میباشد تا زمینه تحقق اهداف عالی نظام و انقلاب اسلامی فراهم گردد. عوامل ژئوپلیتیک همان عوامل قدرت هستند که از مؤلفههای مهم در کسب و ارتقاء قدرت کشورها محسوب میشوند و شناخت صحیح این عوامل امکان مدیریت صحیح در بهرهگیری از شرایط محیطی بهمنظور تحقق هدف ارتقاء قدرت منطقهای را فراهم خواهد ساخت. هدف تحقیق "شناسایی عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر ارتقاء قدرت منطقهای جمهوری اسلامی ایران" میباشد. نوع تحقیق کاربردی و رویکرد آن آمیخته با روش توصیفی – زمینهای است. داده‌ها به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی (مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه) گردآوری که اطلاعات به‌دست‌آمده کیفی به روش تحلیل محتوا و با کمک نرم‌افزار مکس کیو دی ای و اطلاعات به‌دست‌آمده کمی با استفاده از نرم‌افزار تجزیه‌وتحلیل دادههای کمی، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. روایی مصاحبه و پرسشنامه از طریق روایی محتوا و پایایی فرم مصاحبه با فرمول کاپای کوهن و پرسشنامهها با آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. نمونهگیری به روش غیر تصادفی و معادل 93 نفر میباشد. از یافتههای تحقیق، تعداد 64 عامل شامل 17 عامل با نقش قوت، 7 عامل با نقش ضعف، 21 عامل با نقش فرصت و 19 عامل با نقش تهدید احصاء گردید و درنهایت مشخص شد که موقعیت راهبردی قدرت منطقهای جمهوری اسلامی ایران در ربع اول محور مختصات یا همان موقعیت تهاجمی قرار دارد و با توجه به اینکه استراتژی تهاجمی بین توان مالی (کارایی) و توان صنعت (پتانسیل رشد و ارتقاء) واقع گردیده، لذا قدرت منطقهای ج. ا. ایران در وضعیت تعادل و پایداری به سر میبرد و از قابلیت رقابت فعال در برابر سایر رقبا برخوردار است؛ بنابراین ضمن اینکه میتوان جمهوری اسلامی ایران را قدرت منطقهای معرفی نمود، از پتانسیل و ظرفیت لازم برای ارتقاء قدرت منطقهای نیز برخوردار میباشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قدرت؛ قدرت منطقهای؛ ژئوپلیتیک؛ عوامل ژئوپلیتیک | ||
| مراجع | ||
|
فهرست منابع - امام خامنهای (مدظلهالعالی)، "مجموعه بیانات"، قابل‌دسترسی در: WWW.Khamenei.ir الف - منابع فارسی: - آشوری، داریوش (1376)، "ما و مدرنیته"، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی صراط - اطاعت، جواد (1387)، "ژئوپلیتیک و سیاست خارجی ایران"، تهران، نشر سفیر - احمدوند، علیمحمد (1386)، "درباره راهبرد (مقدمهای بر تدوین طرح راهبردی در ناجا)"، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال سوم، شماره 10 - افشردی، محمدحسین و مدنی، سیدمصطفی (1388)، "ساختارنظامقدرتمنطقهایدرخاورمیانه"، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره سیزدهم، شماره 3 - التهامینیا، رضا؛ باقری دولتآبادی، علی و نیکفر، جاسب (۱۳۹۵)، "بحران یمن؛ بررسی زمینهها و اهداف مداخلات خارجی عربستان و آمریکا"، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 18 - بهاء، افسانه (1389)، "ریشههای بحران در یمن؛ مروری بر پروژه شیعه ستیزی عربستان در جنگ یمن"، فصلنامه پیام انقلاب، شماره 37 - تقویاصل، عطا (1387)، "ژئوپلیتیک جدید ایران: از قزاقستان تا گرجستان"، چاپ سوم، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه - ثمودی، علیرضا (19/4/1391)، "یمن در هزارتوی مشکلات اقتصادی و سیاسی"، روزنامه جام جم - حافظنیا، محمدرضا، (1381)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران، انتشارات سمت - حافظنیا، محمدرضا (1386)، "قدرت و منافع ملی (مبانی، مفاهیم و روش‌های سنجش)"، تهران، نشر انتخاب - حافظنیا، محمدرضا (1393)، "اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک"، چاپ چهارم، مشهد، انتشارات پاپلی - حافظنیا، محمدرضا و کاویانی، محمد (1383)،"افق‌هایجدیددرجغرافیایسیاسی"، تهران، انتشارات سمت - درایسدل، آلاسدایر و بلیک، جرالد اچ (۱۳۸۶)، "جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا"، ترجمه: دره میرحیدر، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه - دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و محسنی، سجاد (1393)، "علل و عوامل بیداری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا (مطالعه موردی تونس، مصر، لیبی و یمن)"، مجله سیاست دفاعی، سال بیستم، شماره 80 - ذوالفقاری، امیرعلی (1393)، "تحولات یمن؛ ریشهها و روندها، تهران: معاونت پژوهشهای سیاسی-حقوقی"، دفتر مطالعات سیاسی، کد موضوعی 260، شماره مسلسل 13928 - زرقانی، سیدهادی (1388)، "مقدمهای بر قدرت ملی"، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی غیرانتفاعی - سجادپور، محمدکاظم، (1390)، "تحلیل استراتژی آمریکا در یمن"؛ وزن‌های ناهمسنگ، تهران: مجله همشهری دیپلماتیک، شماره 48 - شادلو، عباس، (1392) "اطلاعاتی در مورد احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز"، تهران، انتشارات وزراء - صادقی، حسین و احمدیان، حسن (1389)، "دگرگونی جایگاه منطقهای یمن؛ امکانات و چالشها"، تهران، فصلنامه راهبردی، سال نوزدهم، شماره 56 - صفوی، سیدیحیی (1381)، "مقدمهای بر جغرافیای نظامی ایران"، جلد اول، چاپ دوم، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح - صفوی، سیدیحیی (1382)، "مقدمهای بر جغرافیای نظامی ایران"، جلد چهارم، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح - صفوی، سیدیحیی (1387)، "مقدمهای بر جغرافیای نظامی ایران"، جلد پنجم، تهران، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح - صفوی، سیدیحیی (1387)، "وحدت جهان اسلام، چشمانداز آینده"، تهران، انتشارات شکیب - عزتی، عزت ا... (1390)، "ژئوپلیتیک"، چاپ نهم، تهران، انتشارات سمت - فارسی، جلالالدین (1378)، "سیاست دفاعی راهبردی"، چاپ اول، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر - فرجی، عبد‌الرضا (1366)، "جغرافیای کامل ایران"، جلد اول، تهران، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش - کاظمی، علی‌اصغر (1368)، "ابعاد حقوقی حاکمیت ایران در خلیج‌فارس"، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی - کالینز، جان. ام (1383)، "استراتژی بزرگ"، ترجمه کوروش بایندر، چاپ اول، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه - مجتهدزاده، پیروز (1379)، "ایده‌های ژئوپلیتیک و واقعیت‌های ایرانی"، تهران، نشر نی - مسکوب، شاهرخ (1379)، "هویت ایرانی و زبان فارسی"، تهران، انتشارات فرزان - نامی، محمدحسن (1389)، "جغرافیای کشور پاکستان با تأکید بر ایالت بلوچستان"، تهران، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح - واعظی، محمود (1387)، "ژئوپلیتیک بحران در آسیای مرکزی و قفقاز"، تهران، انتشارات وزارت امور خارج جمهوری اسلامی ایران - رهپیک، سیامک و کلاهچیان، محمود (1387)، "طراحی الگوی مناسب کاربرد منابع قدرت نرم در تأمین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران"، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال نهم، شماره 35 - عبدا... زاده، احمد و عیوضی، محمدرضا (1386)، "ارائه‌ی ارزیابی امنیتی الگوی حزبی مناسب برای جمهوری اسلامی ایران"، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، ماهنامه‌ی نگرش راهبردی، سال هشتم، شماره 82 - عمادی، سیدرضی (1394)، "بررسی روند تجاوز سعودیها به یمن"، تهران، معاونت بررسی و تحلیل سازمان بسیج - فضائلی، مصطفی (1395)، "مداخله نظامی در یمن از منظر حقوق بینالملل"، تهران، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره چهل و ششم، شماره 1 - میرحیدر، دُره (1377)، "ژئوپلیتیک؛ ارائه تعریفی جدید"، مشهد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره 4 - بوالحسنی، خسرو (1392)، "بررسی ژئوپلیتیک ترکیه و تأثیر آن در تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران"، رساله دکتری علوم دفاعی راهبردی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی - بیک، علی‌اصغر (1395)، "تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی دریای خزر بر تدوین راهبردهای دفاعی ج.ا.ا"، رساله دکتری علوم دفاعی راهبردی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی - رشید، غلامعلی (1386)، "نقش عوامل ژئوپلیتیک در راهبرد دفاعی (مطالعه‌ی موردی؛ ایران نسبت به عراق)"، رساله دکتری، تهران، دانشگاه تربیت مدرس - رشید، غلامعلی و کلانتری، فتحا... (1395)، "نقش عوامل ژئوپلیتیکی طبیعی در تدوین راهبرد دفاعی ج. ا. ایران در مقابل تهدیدات نظامی آمریکا از مبدأ سرزمینی عراق"، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال چهاردهم، شماره 66 - شمس دولتآبادی، سید محمودرضا (1387)، "علایق ژئوپلیتیک و راهبرد ملی (مورد: ایران نسبت به آسیای مرکزی)"، رساله دکتری، تهران، دانشگاه دفاع ملی - کاردان، عباس (1390)، "قیام انقلابی در یمن؛ زمینهها و موانع داخلی و خارجی"، فصلنامه عملیات روانی، سال هشتم، شماره 29 - کریملو، داوود (1393)، "جمهوری یمن"، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه - کلانتری، فتحا... و رسولی، مهدی (1397)، "بررسی نقش عوامل ژئوپلیتیکی ج. ا. ایران بر راهبرد دفاعی آن"، فصلنامه علمی راهبرد دفاعی، سال هفدهم، شماره 65 - کمالی، محمدرضا (1393)، "تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی کشور عربستان در تدوین راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران"، رساله دکتری، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی - گروه مؤلفین (1396)، "کتاب پایه یمن"، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی - ماهپیشانیان، مهسا (1388)، "سایه شیعه ستیزی و ایران هراسی بر جنگ یمن"، دوهفتهنامه پگاه، شماره 273 - میراحمدی، منصور و احمدوند، علیمحمد (1394)، "هویت و مبانی فکری جنبش انصارا... در یمن"، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، شمارههای 2 و 3 - نوذری، فضل‌اله (1391)، "تعیین عوامل ژئوپلیتیک حوزه دریای عمان و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی – امنیتی ج. ا. ایران"، رساله دکتری، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی - نیکو، حمید (1391)، "بیداری اسلامی و چشمانداز اسلامگرایی در یمن"، فصلنامه پانزده خرداد، سال دهم، شماره 33 - واعظی، محمود (1392)، "انقلاب و تحول سیاسی در خاورمیانه"، چاپ اول، تهران، مرکز آموزش و پژوهشهای بین‌المللی وزارت امور خارجه، اداره نشر - هاشمینسب، سیدسعید (1388)، "نشست بررسی تحولات اخیر کشور یمن"، فصلنامه پژوهشهای منطقهای، شماره 2 ب - منابع عربی: - الشجاع، احمدالامین (1434)، "ایران و الحوثیون"، صنعاء، مرکز البحوث و الدراسات ج - منابع انگلیسی: - Al-Mamari, Jamil Abdo Saeed, (2008), the structure and importance of the commercial and Village based poultry systems in the Republic of Yemen, Animal production department, Ministry of Agricultural and Irrigation.
- Buzan, Barry & Waver, Ole, (2003), Regions and powers: the structure of international security, Cambridge: Cambridge University Press.
- Buzan, Barry, (2004), the United States and the Great Powers, Cambridge, United Kingdom: Polity Press.
- Clausewitz, Carl Won, (1976), On War, Princeton University Press, Trans by Mikhael Howard & Peter.
- Cohen, Saul B. (1994), Geopolitics in the new world erea, Edited by: George J. Demko and William B. Wood. USA: Westview Press.
- Glassner, Martin, (1993), Political Geography.
- Hepple, L. (1986), the Revival of Geopolitics, Political Geography Quarterly, 5 (Supplement):21-36.
- Husain, M. (1993), Perespectives in Human Geography, New Dehli: Anmol Publication.
- Oˊ Sullivan, Patrik, (1986), Geopolitics, Australia: Groom Helm
- Pacione, Mikhael, (1985), Progress in Political Geography, Australia: Groom Helm.
- Masood, Ehsan, (2006), Islam and Science: An Islamist revolution, Nature. 444: 22–25. Doi:10.1038/444022a. Retrieved 21 October 2011.
- Schmitz, Charles, (2012), Building a better Yemen, Carnegie Endowment for International peace.
ج – سایتها: - مرکز آمار ایران، 1398، قابل‌دسترسی در: http://www.amar.org.ir/news
- غفرانی، علی و موسویمقدم، مهناز (1396)، پژوهشی در دانش بومی کشاورزی ایران با تکیه‌بر سه کتاب باقی‌مانده از قرن دهم هجری، دانشگاه فردوسی مشهد، قابل‌دسترسی در: https://doi.org/10.22067
- وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، قابل‌دسترسی در: http://www.defanews.ir
- گزارش یونسکو، رشد علمی ایران در شرایط تحریم، خبرگزاری جمهوری اسلامی، قابل‌دسترسی در: http://www.irna.ir
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، قابل‌دسترسی در: https://www.msrt.ir
- سازمان نهضت سوادآموزی، قابل‌دسترسی در: https://www.lmoiran.ir
- خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، قابل‌دسترسی در: https://www.isna.ir/news
- National Adaptation Programme of Action, (2010), Republic of Yemen, Environment Protection Authority, available at: http://unfccc.int/resource
- IMF Country Report, (2014), republic of Yemen, International Monetary Found, available at: www.imf.org
- Salisbury, Peter, (2011), Yemen's Economy: Oil, Imports and Elites, Chatham House, available at: www.Chathamhouse.org | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 565 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 509 |
||