تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 398 |
تعداد مقالات | 2,744 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,636,228 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,468,185 |
واکاوی دقت شاخص های خشکسالی اقلیمی و پهنه بندی فراوانی خشکسالی توسط بهترین شاخص منتخب در پهنه مرکزی ایران | ||
فصلنامه آماد و فناوری دفاعی | ||
دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 8، اسفند 1399، صفحه 55-92 اصل مقاله (1.62 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سید اسعد حسینی1؛ فرشاد پژوه2 | ||
1دکتری اقلیم شناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل | ||
2دکتری اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی تهران(نویسنده، مسئول مکاتبات) | ||
چکیده | ||
پدیده خشکسالی مهمترین بلای طبیعی که بسیاری از کشورها را تحت تأثیر خود قرار داده و باعث بروز مشکلات بسیاری ازجمله اقتصادی، اجتماعی و... شده است. هدف پژوهش بررسی کارایی 8 نمایه خشکسالی در استانهای اصفهان، کرمان و یزد و انتخاب بهترین نمایه است. بدین منظور، با استفاده از دادههای ماهانه و سالانه بارش طی دوره 30 ساله (2014-1985) و با استفاده از 8 نمایه خشکسالی در 20 ایستگاه هواشناسی مرکز ایران، دقت هر نمایه در تعیین خشکسالی موردبررسی قرارگرفته است. پهنهبندی نیز در نرمافزار 3/9 ARC GIS برای خشکترین سال طی دوره آماری و بر اساس بهترین نمایه انتخابی صورت گرفته است. برای انتخاب بهترین نمایهها در مقیاس ماهانه و سالانه از سنجه کارآمد تقارن سال وقوع کمینه بارندگی با خشکسالی بسیارشدید در ایستگاههای منطقه استفاده شده است. بر اساس نتایج در مقیاس ماهانه تنها نمایه SPI 6 و 12 ماهه جهت پایش خشکسالی حتی در ماههای کمباران با دادههای صفر مواجه میشوند و نمایههای استاتیک مثل RAI و DI قادر به تعین شرایط واقعی خشکسالی نیستند. در مقیاس سالانه نمایههای RAI و DI در تمام ایستگاهها، سال کمینه بارندگی را مطابق با خشکسالی بسیارشدید نشان داده و بهعنوان بهترین نمایه شناخته شدهاند. ضعیفترین نمایه (نیچه) توانایی تعیین شدت خشکسالی را در کل منطقه موردمطالعه ندارد. در مقایسه کارایی نمایه RAI و SPI ، نمایه RAI، رخداد خشکسالی بسیارشدید را در تمام منطقه نشان داده و نمایه SPI در چند ایستگاه، توان نمایش رده خشکسالی بسیارشدید را طی دوره 30 ساله در منطقه ایران مرکزی نداشت. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران مرکزی؛ بارندگی؛ پهنهبندی؛ خشکسالی؛ نمایه RAI | ||
مراجع | ||
انصافیمقدم، طاهره، (1386)، ارزیابی چند شاخص خشکسالی اقلیمی و تعیین مناسبترین شاخص در حوضه دریاچه نمک، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، شماره 14، جلد2: 271-288.
بابائیان، ایمان و زهرا نجفینیک، (1389)، تحلیل تغییر اقلیم استان خراسانرضوی در دوره 2010-39 با استفاده از ریزگردانی خروجی الگوی GCM، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 15: 1-19.
بروغنی، مهدی، طایی، مجید و سیدخلاق میرنیا، (1392)، تحلیل ارتباط خشکسالیهای هیدروژئولوژیکی و اقلیمی دشت سبزوار با استفاده از شاخصهای SWI و SPI، فصلنامهی علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره4، شماره20: 733-744.
بهشتیراد، مسعود و محبوبه بهشتیراد،(1392)، بررسی کارایی روشهای پهنهبندی شدت خشکسالی در استان کرمان ، فصلنامهی برنامهریزی منطقهای، دوره1، شماره9: 81-109.
پیری، حلیمه؛ راهداری، وحید؛ ملکی، سعیده، (1392). بررسی و مقایسه کارایی چهار نمایه خشکسالی هواشناسی در مدیریت خطر خشکسالیهای استان سیستان و بلوچستان، مجله آبیاری و آب، شماره11: 96-114.
حجازیزاده، زهرا؛ حسینی، سید محمد؛ کربلایی درئی، علیرضا،( 1394)، شبیهسازی متغیرهای اقلیمی استان سمنان با استفاده از مدل گردش عمومی جو (hadcm3)، مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 15: 1-24.
حسنی صفا، حمیده و سعید مرید،(1387)، تحلیل احتمالاتی خصوصیات مکانی شدت خشکسالی در استان تهران ، مجلهی علوم کشاورزی و منابع، دوره5، شماره11: 203-212.
حسینی، سید اسعد، احمدی، حمزه، محمدپور، کاوه،(1391)، پایش خشکسالیهای شهرستان سقز با استفاده از روش تحلیل دادههای بارندگی، نخستین همایش علمی تخصصی توسعه روستایی و کشاورزی با تأکید بر تولید ملی، دانشگاه پیام نور مرکز پیرانشهر، 13.
حسینی، سید اسعد، ارغوانی، ایوب، آزادیمبارکی، محمد، محمدپور، کاوه،(1390)، پایش خشکسالی و روند آن در شهرستان سنندج، پنجمین همایش منطقهای یافتههای پژوهشی کشاورزی، دانشگاه کردستان، 6.
حسینی، سید اسعد، محمدپور، کاوه، مسگری، ابراهیم،(1393)، پایش خشکسالیهای شهرستان مریوان با استفاده از شاخصهای PNPI و Z score ،DI ،RAI ، SPI، (1393)، همایش ملی راهکارهای پیشروی بحران آب در ایران و خاورمیانه، شیراز، 7.
خلیلی، علی و جواد بذرافشان، (1382)، ارزیابی کارایی چند نمایه خشکسالی هواشناسی در نمونههای اقلیمی ایران، نشریه نیوار، شماره 48: 79-93.
زارع ابیانه حمید، محبوبی علیاصغر، نیشابوری، محمدرضا، (1383)، بررسی وضعیت خشکسالی و روند آن در منطقه همدان براساس شاخصهای آماری خشکسالی، مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، شماره3: 7-64.
شایق، الهام و سعید سلطانی، (1389)، مقایسه شاخصهای خشکسالی هواشناسی در استان یزد، مجله علوم آب و خاک، شماره57: 231-250.
صالحوند، ایران، منتظری، مجید و مهدی مومنی،(1392)، پهنهبندی خشکسالی با شاخصهای (PNI،DI ،CZI ، ZSI وSPI) و دنبالهها در شهرهای استان خوزستان در محیطGIS، فصلنامهی جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس، دوره3، شماره17: 35-52.
علیجانی، بهلول و محمدرضا کاویانی، (1390). مبانی آبوهواشناسی، انتشارات سمت، جلد ششم، تهران.
فرجزاده منوچهر، (1386)، خشکسالی از مفهوم تا راهکار، انتشارات سازمان جغرافیایی کشور.
کریمی، ولی، (1377)، بررسی خشکسالیهای هواشناسی در استان فارس، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز. 127.
میرزایی، علیاصغر و سبعه غلامعلی، (1390)، نرم افزارهای تخصصی مهندسی آب، انتشارات کیان رایانه سبز، چاپ اول.
ناصرزاده، محمدحسین و اسماعیل احمدی، (1391)، بررسی عملکرد شاخصهای خشکسالی هواشناسی در ارزیابی خشکسالی و پهنهبندی آن در استان قزوین، نشریهی تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 2، شماره27: 141-162.
هاشمیعنا، سیدکرامت؛ خسروی، محمود؛ طاوسی، تقی، (1395)، شبیهسازی طولانیترین طول دورههای خشک با رویکرد تغییر اقلیم در گستره ایرانزمین، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره22: 18-33.
Bordi I., and Sutera A, ( 2004) Drought variability and its climatic implications, Global and Planetary Change. 2004;40(1, 2), pp. 115-127.
Doupingy-Girux, L.A.(2001),Towards characterizing and planning for drought in VermontPart1: A climatological perspective. Journal of the American Water Resource Association. 37(3):505-524
Gholam Ali, M. Younes, KH. Esmaeil, A.Fatemeh, T. (2011) Assessment of Geostatistical Methods for Spatial Analysis of SPI and EDI Drought Indices. World Applied Sciences Journal 15 (4): 474-482.
Gibbs, W.J. and J.V. Maher. 1967. Rainfall deciles as drought indicates . Bulletin No.48, Bureau of Meteorology, Melborne. 34-41.
Herweijer, C.,Seager, R., (2008), The global footprint of persistent extra-tropical drought in the instrumental era, International Journal of Climatology, 28(13):pp1761-1774
Kaldor, M., 2006. New and old wars: organized violence in a global era combridge ; malden, MA: polity press.
Lacy, Mark J. (2005), Security and Climate Change, London and New York: Rputledge.
Mckee, T.B., N.J. Doesken, and J. Kleist, (1995), Drought monitoring with multiple time scales. Ninth Conference on Applied Climatology, American Meteorological Society, Jan 15- 20, Dallas TX, 233-236.
Morid Saeid, Smakhtin Vladimir, Moghaddasi Mahnosh, 2006, Comparison of sevsen meterologial indices for drought monitoring in Iran, International Journal of climatology, 26, 971-985.
Mpelasoka F., Hennessy K., Jones R., Bates B., (2008), Comparsion of suitable drought indices for climatic change impacts assessment over Austeralia towards resource management, International Journal of climatology, 28, 1283-1292.
Myers, N., (2001), Environmental refugees: a growing phenomenon of the st century, phil. Trans. R.Soc. London.
Nikbakht, J., Tabari, H., and Talaee, P. H. (2013), Streamflow drought severity analysis by percent of normal index (PNI) in northwest Iran. Theoretical and applied climatology, 112(3-4), 565-573.
Tabari, H., Nikbakht, J., and Talaee, P. H. (2013). Hydrological drought assessment in Northwestern Iran based on streamflow drought index (SDI). Water resources management, 27(1), 137-151.
Vangelis H., Tigkar D. and Tsakiris G. 2013. The effect of PET method on Reconnaissance Drought Index (RDI) calculation., Journal of Arid Environments 88: 130-140.
Wilks, D.S.1998. International variability and extreme-value characteristics of several stocastic daily precipitation models, Agricultural and forest meteorology. 98-99, 547-554.
Yanga, B., Emmy Anne (2011), “Climate Change and ASEAN”, Presented at the First International Conference in International Relations, Bangkok: Thammasat University. 19-20 may.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 141 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |