مقاله پژوهشی: قواعد فقهی مؤثر بر تجارت فناوری‌های دفاعی

ده جمالی, حسن دهقان; تفتی, محمد رضا

فهرست نشریات

دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

تعداد نشریات	18
تعداد شماره‌ها	426
تعداد مقالات	2,916
تعداد مشاهده مقاله	2,061,104
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	1,814,685

	مقاله پژوهشی: قواعد فقهی مؤثر بر تجارت فناوری‌های دفاعی
مطالعات دفاعی استراتژیک
دوره 20، شماره 89، آبان 1401، صفحه 266-245 اصل مقاله (530.31 K)
نوع مقاله: پژوهشی
نویسندگان
حسن دهقان ده جمالی^* ¹؛ محمد رضا تفتی²
¹دانش‌آموخته مدیریت آینده‌پژوهی دانشگاه عالی دفاع ملی
²دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه تهران
چکیده
حوزه تجارت فناوری دفاعی یکی از حوزه های پرچالش و پر مسئله است و از فقه پویای اسلامی به عنوان دانش قانونگذاری دینی انتظار می رود که به این مسائل پاسخ بدهد. پرسش اصلی این مقاله این است که قواعد فقهی موثر بر تجارت و معاملات مربوط به فناوری های دفاعی چیست؟ محققین در این پژوهش که از نظر ماهیت کاربردی و به لحاظ روش ، توصیفی- تحلیلی است ، با بهره گیری از مطالعه دقیق منابع و آثار مرتبط ، علاوه بر تصویرسازی آنچه هست به تحلیل یافته ها نیز پرداخته اند. در این پژوهش ابتدا مهم ترین آثار ومنابع قواعد فقهی مورد بررسی قرار گرفت و قواعدی که از نظر محققین با موضوع تجارت و معاملات فناوریهای دفاعی مرتبط بودند انتخاب شدند. در مرحله بعدی قواعد انتخاب شده در ابواب مربوطه کتب فقهی متقدم و معاصر و آثار منتشرشده که با موضوع این پژوهش ارتباط داشتند، شناسایی و در نهایت برای اطمینان از ارتباط قواعد انتخاب شده با موضوع این پژوهش، پرسشنامه ای طراحی و در اختیار جمعی از نخبگان(دارای اجتهاد و تحصیلات عالی حوزوی و همچنین اهل نظر در مسئله تجارت فناوریهای دفاعی) قرار داده شدکه با تایید صد درصدی آنان ، آن قواعد مورد تحقیق قرار گرفت. بر اساس این تحقیق، قواعد فقهی سلطنت بر اموال، لا ضرر، نفی سبیل، حرمت اعانه بر اثم، میسور، علی الید و غرور، بر معاملات و تجارت فناوریهای دفاعی تاثیر داشته که التزام به آنها از طرف متولیان امر، اجتناب ناپذیر است.
کلیدواژه‌ها
فناوریهای دفاعی؛ تجارت؛ قواعد فقهی؛ حکومت اسلامی

مراجع
فهرست منابع: قران کریم،ترجمه:آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی امام خمینی، سید روح الله، 1409ق، البیع، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی امام خمینی، سید روح الله، 1415ق، انوار الهدایه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی امام خمینی، سید روح الله، بی تا، تحریر الوسیله، قم، دارالعلم امام خامنه ای،سید علی،احکام آموزشی،جلد دوم،1391،تهران، انتشارات انقلاب اسلامی منابع فارسی ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین، 1405ق، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، قم، دار سید الشهداء للنشر ابن فارس، 1404ق، معجم مقائیس اللغه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ابن منظورالافریقی المصری، جمال الدین محمد بن مکرم، ۱۴۰۵ق، لسان العرب، قم، نشر ادب حوزه امیری، حسن؛ رحمتی، رضا؛ رنجبر، محمدعلی، تابستان 1395، تبیین نقش برنامه ریزی راهبردی در توسعه فناوری دفاعی آینده، فصلنامه علوم و فنون نظامی(مقاله) انصاری، مرتضی، 1415ق، المکاسب المحرمه، قم، کنگره بزرگداشت شیخ انصاری. انصاری، مرتضی، 1416ق، فرائد الاصول، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه ایروانی، باقر، ۱۴۱۷ق، دروس تمهیدیه فی القواعد الفقهیة، قم، مؤسسة الفقه للطباعة والنشر بجنوردی، سید حسن، 1419ق، القواعد الفقهیه، قم، نشر الهادی بجنوردی، سید محمد، 1401ق، قواعد فقهیه، تهران، موسسه عروج. بروجردی، سید حسین، بی تا، نهایه التقریر، بی جا. بیهقی، احمد بن حسین بن علی، بی تا، السنن الکبری، بیروت، دارالفکر. حر عاملی، محمد بن حسن، 1409ق، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت خوئی، سید ابوالقاسم، بی تا، مصباح الفقاهه، بی جا. راغب اصفهانی، محمد حسین، ۱۴۲۷ق، مفردات الفاظ القرآن الکریم، قم، ذوی القربی سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۶۹، اطلس تکنولوژی: چارچوب کلی برنامه‌ریزی بر پایه تکنولوژی، تهران شهابی، محمود، ۱۳۳۲ش، قواعد فقه (خلاصه تقریر و درس)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران شیخ الشریعه، فتح الله،1410ق، قاعده لا ضرر، قم، دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم شیرازی، سید محمد، بی تا، ایصال الطالب الی المکاسب، تهران: منشورات اعلمی صدوق، محمد بن علی بن بابویه، 1413ق، من لا یحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم طریحی، فخرالدین، ۱۴۰۸ق، مجمع البحرین، تحقیق: سیداحمد حسینی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی عراقی، آقا ضیاء، 1418ق، قاعده لا ضرر، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی عمید،حسن،فرهنگ لغت،تهران،انتشارات عمید فاضل لنکرانی، محمد، 1416ق، القواعد الفقهیه، قم، چاپخانه مهر فریدونی، 1386،(مقاله)،فصلنامه حکومت اسلامی فیاض، محمد اسحاق، ۱۳۸۲ق، محاضرات فی اصول الفقه تقریرأ لبحث استاذنا آیة الله خوئی، نجف، مطبعة النجف فیومی، 1428ق، المصباح المنیر، قم ، انتشارات الرضی کاشف الغطاء، جعفر، 1422ق، کشف الغطاء عن مبهمات شریعه الغراء،دفترانتشارات اسلامی حوزه علمیه قم کلینی، محمد بن یعقوب، 1407ق، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد، تهران، المکتبه الاسلامیه. مجلسی، محمد تقی، 1406ق، روضه المتقین، قم، موسسه اسلامی کوشانبور محقق داماد، سید مصطفی، 1406ق، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی مراغی، سید میر عبدالفتاح، 1417ق، العناوین الفقهیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم معین،محمد،فرهنگ لغت،1362،تهران،انتشارات معین مکارم شیرازى، ناصر و همکاران، 1374، تفسیر نمونه،تهران: دارالکتب الإسلامیه. مکارم شیرازى، ناصر‌، 1411ق، القواعد الفقهیه، قم، مدرسه الامام امیرالمؤمنین. مکارم شیرازی،ناصر،1394،القواعدالفقهیه،مترجم:محمدجواد نوری همدانی،قم،انتشارات امام علی بن ابیطالب^{(علیه السلام)} مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی،تهران ،1368، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی،تهران ،1392، قانون مجازات اسلامی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی،تهران ،1382، مجازات جرایم نیروهای مسلح نجفی، محمد حسن، 1404ق، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم. نراقی، ملا احمد، 1417ق، عوائد الایام، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. نراقی، ملا احمد، 1422ق، رسائل و مسائل، قم، کنگره نراقیین نوری، حسین، 1408ق، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 349 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 285

پیوندهای مفید

آمار

مقاله پژوهشی: قواعد فقهی مؤثر بر تجارت فناوری‌های دفاعی