اهمیت استراتژیک دریای مدیترانه برای قدرت‌های فرا منطقه‌ای

قلندری, یعقوب; سعدی, سروش

فهرست نشریات

دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

تعداد نشریات	17
تعداد شماره‌ها	418
تعداد مقالات	3,192
تعداد مشاهده مقاله	2,921,022
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	2,332,031

	اهمیت استراتژیک دریای مدیترانه برای قدرت‌های فرا منطقه‌ای
فصلنامه محیط شناسی راهبردی ج.ا.ایران
دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 21، اسفند 1401، صفحه 41-62 اصل مقاله (371.59 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
یعقوب قلندری^* ¹؛ سروش سعدی²
¹پژوهشگر پژوهشکده امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی
²دانشگاه تهران
چکیده
دریای مدیترانه دارای ژئوپلیتیک حساسی برای سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا می‌باشد که طی سالیان اخیر به دلیل کشف ذخایر هیدروکربنی، اهمیت آن چند برابر شده است. افزایش تنش‌های منطقه‌ای که باعث گسترش حضور نظامی قدرت‌های فرا منطقه‌ای نیز شده است، خود نشانگر بالا رفتن اهمیت نظامی دریای مدیترانه می‌باشد. مقاله حاضر به دنبال بررسی اهمیت دریای مدیترانه برای قدرت‌های فرا منطقه در بحث حضور نظامی آن‌ها می‌باشد. روش تحقیق به‌صورت کمی نظام‌مند با روش توصیفی صورت پذیرفته است. به‌منظور پاسخ دادن به سؤالات پژوهش، نگارندگان به بررسی متون علمی و پرسشنامه پرداخته و پایایی آن را به‌وسیله نرم‌افزار SPSS سنجش گردیده است. جامعه آماری این تحقیق با بهره‌مندی از نظرات صاحب‌نظران و نخبگان رشته‌های علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و اقتصاد و هم‌چنین فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری و ارشد در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و علامه طباطبایی، به‌عنوان جامعه نمونه این تحقیق در نظر گرفته‌شده‌اند که تعداد آن‌ها به‌صورت تمام شمار 70 نفر تعیین گردیده است. همچنین داده‌های گردآوری‌شده از طریق روش دلفی فازی مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصله در قالب یازده گویه جمع‌آوری‌شده و تقدیم جامعه آماری قرارگرفته است. تقویت ناتو در مقابل روسیه(آمریکا)، ایجاد ظرفیت بالای واکنش سریع در منطقه(آمریکا)، حفظ امنیت مسیر دریایی و زمینی ابتکار یک جاده- یک کمربند (چین)، مقابله با فعالیت‌های ناتو (روسیه)، کاهش آسیب‌پذیری در مواقع غافلگیری (روسیه) از مهم‌ترین دلایل حضور نظامی آمریکا، چین و روسیه در دریای مدیترانه می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
ژئواستراتژیک؛ ناتو؛ دریای مدیترانه؛ امنیت منطقه‌ای؛ کشورهای فرامنطقه ای

مراجع
منابع الف) فارسی البلاغی، لینه (1390)، نقش مکانها و فضاهای کوچک جغرافیایی در سیاستهای جهانی نمونه: ساحل شرق مدیترانه (لبنان، فلسطین/اسرائیل)، رسالۀ دکترای تخصصی جغرافیای سیاسی، استاد راهنما: محمدرضا حافظ نیا، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. قائممقامی، سیدعلی (1399)، «اهمیت مدیترانۀ شرقی از حیث جغرافیای سیاسی»، خبرگزاری صداوسیما، قابل دسترسی در: https://www.iribnews.ir/00C5jK ب) انگلیسی Ashley, R. K. (1984). The poverty of neorealism. International organization, 38(2), 225-286. Baczko, A., Dorronsoro, G., & Quesnay (2021), A. Carnegie Endowment for International Peace. Ekman, A. (2018). China in the mediterranean: An emerging presence. Gorenburg, D. (2019). Russia’s Naval Strategy in the Mediterranean. Russian Military Reform, 18. Karima El Rhazia, Khaoula El Kinanya, Vanessa Garcia-Larsen (2020), Socioeconomic factors for the adherence to the Mediterranean diet in North Africa: The shift from 1990 to 2019: Elsevier Inc. Mahan, A. T. (2010). The influence of sea power upon history, 1660-1783. Good Press. Mehmet, O., & Yorucu, V. (2020). Modern Geopolitics of Eastern Mediterranean Hydrocarbons in an Age of Energy Transformation (Vol. 78). Springer Nature. Pierini, M. (2021). Russia’s Posture in the Mediterranean: Implications for NATO and Europe. Carnegie Europe Pinar Buket. "Approaches in Energy Exclusive Security: Theories of Energy Security and the Dominance of Realism." Politics & Policy3 (2021): 771-794. Sprout, H. (1954). Geopolitical Theories Compared. Naval War College Review, 6(5), 19-36. Stritzel, H. (2007). Towards a theory of securitization: Copenhagen and beyond. European journal of international relations, 13(3), 357-383. Villegas, G. A. (2020). The Mediterranean Sea: maritime power, conflicts and İnstituto Espanol de Estudios Estrategicos, Framework Document, (3), 1-23. https://www.navytimes.com/news/your-navy/2019/04/24/why-the-us-navy-has-10-ships-130-us-aircraft-and-9000-personnel-in-the-mediterranean/ https://www.stripes.com/theaters/europe/2021-09-24/us-navy-military-greece-bases-defense-mediterranean-3001852.html https://www.globalsecurity.org/space/systems/cobra_gemini.htm https://en.wikipedia.org/wiki/Spy_ship https://www.globalsecurity.org/space/systems/cobra_gemini.htm https://nationalinterest.org/blog/buzz/us-air-force-has-spy-ship-persian-gulf-144792 https://www.brookings.edu/research/china-in-the-mediterranean-implications-of-expanding-sino-north-africa-relations/ https://www.naval-technology.com/projects/yuri-ivanov-project-18280-class-intelligence-gathering-vessels/ https://www.atlanticcouncil.org/insight-impact/in-the-news/nordenman-why-the-chinese-navy-is-in-the-mediterranean/ https://carnegieendowment.org/2021/06/30/grand-illusions-impact-of-misperceptions-about-russia-on-u.s.-policy-pub-84845 https://www.military-today.com/navy/balzam_class.htm
آمار تعداد مشاهده مقاله: 946 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 521

پیوندهای مفید

آمار

اهمیت استراتژیک دریای مدیترانه برای قدرت‌های فرا منطقه‌ای