تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 406 |
تعداد مقالات | 2,796 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,727,606 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,571,483 |
ماموریت دیپلماسی اقتصادی؛ چرخش از ژئوپلیتیک وحشت غرب آسیا به ژئواکونومی شکوفایی آسیایی | ||
فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار | ||
دوره 7، شماره 26، اسفند 1401، صفحه 85-101 اصل مقاله (641.32 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
سید مسعود موسوی شفائی1؛ ساسان شاه ویسی* 2 | ||
1دانشیار، گروه روابط بینالملل، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
2استادیار، پژوهشکده اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
برخلاف دوران جنگ سرد که تمرکز قدرت در قالب نظم دوقطبی از ویژگیهای بارز آن محسوب میشد، در فضای کنونی بینالمللی با پراکندگی قدرت مواجه هستیم؛ تا جایی که از نظم چندقطبی یا حتی نظم غیرقطبی سخن به میان آمده است. تاثیر این پراکندگی قدرت، سیال شدن نظم بینالملل و ایجاد فضای جدید کنش در محیطهای منطقهای است، چرا که توان و اراده قدرتهای بزرگ برای درگیری مستقیم در مناطق کاهش یافته؛ به نحوی که بیشتر مایلند از طریق حضور غیرمستقیم و جهتدهی به موازنه قوای سیال منطقهای ایفای نقش کنند. به همین نسبت، قدرتهای نوظهور و منطقهای فعالتر شدهاند و میکوشند در فضای جدید کنش، نفوذ خود را ارتقاء بخشند. در چنین شرایطی، حاکم شدن منطق ژئواکونومیک و فرصتهای همکاری و شکوفایی نهفته در آن، نظم و ثبات نسبی را برای برخی مناطق (شرق آسیا) به ارمغان آورده است. در مقابل، سیطرۀ منطق ژئوپلیتیکِ وحشت، بی ثباتی، جنگ و درگیری را در برخی از دیگر مناطق (غرب آسیا) موجب شده است. در این میان، ایران با توجه به جایگاه بینالمللی و موقعیت جغرافیایی خود در میانه دو منطقه با دو منطق متفاوت واقع شده است؛ یکی آسیا در مفهوم کلی خود که به نظر میرسد بیشتر به سوی ژئواکونومی شکوفایی میل میکند و دیگری غرب آسیا که در دام ژئوپلیتیک وحشت گرفتار آمده است. به همین جهت بررسی اسناد و مدارک به روش کتابخانه ای انجام و دادهها و اطلاعات گردآوری و نهایتاً به روش توصیفی-تحلیلی تجزیه و تحلیل دادهها صورت گرفت. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که در چنین شرایطی، چرخش از ژئوپلیتیک وحشت غرب آسیا به ژئواکونومی شکوفایی آسیایی باید به ماموریت اصلی دیپلماسی اقتصادی کشور تبدیل شده و در چارچوب سیاست همسایگی دنبال شود. | ||
کلیدواژهها | ||
نظم اقتصادی؛ ژئواکونومی؛ دیپلماسی اقتصادی؛ سیاست همسایگی | ||
مراجع | ||
افشردی، محمد حسین و سید مصطفی مدنی (1388). ساختار نظام قدرت منطقهای در غرب آسیا (با تاکید بر کشورهای برتر منطقه)، فصلنامه مدرس علوم انسانی، 13(3)، 113-141.
امیدبخش اسفندیار (١٣٨٤). چالشهای دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، پنجاه و هشتمین نشست تخصصی معاونت پژوهشهای سیاست خارجی، مرکز تحقیقات استراتژیک، مجمع تشخیص مصلحت نظام.
شیخ عطار علیرضا (1385) ، همراهی دیپلماسی و اقتصاد، همشهری دیپلماتیک.
Amsden, A. H. (1994). Why isn't the whole world experimenting with the East Asian model to develop?: Review of the East Asian miracle. World Development, 22(4), 627-633.
Berridge, G.R., & Alan, J. (2001), A Dictionary of Diplomacy, Palgrave, U.K.
Friedman, T. L. (2000). The Lexus and the olive tree: Understanding globalization. Farrar, Straus and Giroux.
Gore-Booth Lord (ed) (1979). Satow's Guide to Diplomatic Practice, Longman.
Heywood, Andrew. (2011). Global Politics, Palgrave Macmillan.
Luttwak, E. N. (1990). From geopolitics to geo-economics: Logic of conflict, grammar of commerce. The national interest, (20), 17-23.
Mousavi Shafaee, Masoud,, & Golmohammadi Vali and. (2022), The regional-supremacy trap: disorder in the middle east, Middle East Policy, 29(1), 61-73
Mousavi, Shafaee., Masoud & Naghdi, Farzaneh. (2016). Regional powers and world order in the post cold war era, Geopolitics Quarterly, 11(4), 148-176.
Mattlin, Mikael., & Mikael, Wigell. (2016), Geoeconomics in the context of restive regional powers, Asia Eur Journal, 14(3), 122-145.
Scholte, Jan Art. (2000). Globalization, governance and corporate citizenship, Journal of Corporate Citizenship, 8(4), 383-402.
Scholvin, Soren. (2010). Emerging non-OECD countries: global shifts in power and geopolitical regionalization, German Institute of Global and Area Studies.
Sparke, Matthew. (2007). Geopolitical fears, geoeconomic hopes and the responsibility of geography, Annals of the Association of American Geographers, 97 (2), 323-345.
Sweijs & et.al (2014). Why are pivot States are so pivotal? the role of pivot States in regional and global security, The Hague Center for Strategic Studies (HCSS).
Taylor, Peter J. (2004). World City Network: A Global Urban Analysis, London: Rutledge.
UNCTAD (1998). World Investment Report: Trends & Determinants, Geneva.
UNCTAD (2000). World Investment Report: Trends & Determinants, Geneva.
Wigell, Mikael. (2016). Conceptualizing regional powers’ geoeconomic strategies: neo-imperialism, neo-mercantilism, hegemony and liberal institutionalism, Asia Eur Journal, 14(2) .135- 151.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 245 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262 |