آمار
| تعداد نشریات | 17 |
| تعداد شماره‌ها | 399 |
| تعداد مقالات | 2,746 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,637,866 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,469,720 |
توسعه محور ترانزیتی خلیج فارس-مدیترانه و پیامدهای امنیتی-اقتصادی آن در مناسبات ژئوپلیتیکی منطقه ای و جهان | ||
| فصلنامه اقتصاد دفاع و توسعه پایدار | ||
| دوره 7، شماره 26، اسفند 1401، صفحه 119-137 اصل مقاله (792.23 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| علی محمدپور* 1؛ چمران بویه2 | ||
| 1استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، مجتمع پدافند غیرعامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکترا، گروه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از حوزه‌های حساس و مهم گذار و تحول در هندسه جهانی قدرت، مقوله کریدورهای ترانزیتی است که تاثیر مستقیمی بر قدرت ملی دارد. ایران برای توسعه و تقویت جایگاه ترانزیتی خود و تضعیف کردن ساختار تحریم‌ها می‌بایست تمرکز برنامه استراتژیک خود را روی محورهای ترانزیتی متمرکز کند. یکی از این محورها، ایجاد کریدور ترانزیتی خلیج فارس مدیترانه و یکپارچه کردن شبکه مواصلاتی ایران، عراق و سوریه و کشورهای حاشیه خلیج فارس می تواند باشد. کریدوری که می تواند به استحکام اقتصاد ملی، همگرایی منطقه ای، بازآرایش قلمروها و مناسبات ژئوپلیتیکی ایران و ادغام بهینه ایران در نظام بین الملل منجر شود. لذا در این مقاله با استفاده از روشی توصیفی-اکتشافی به بررسی ایده چگونگی فعال کردن کریدور ترانزیتی خلیج فارس-مدیترانه و تاثیرات آن بر جایگاه ایران در مناسبات منطقه ای و فرامنطقه آن پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که با فرض ایجاد کریدور خلیج فارس-مدیترانه، امنیت محور مقاومت و همچنین غرب آسیا به امنیت ایران گره می‌خورد. ایجاد این کریدور موجب ارتقا قدرت اقتصادی و یکپارچه‌سازی محور مقاومت و همچنین خروج منطقه از انفعال ترانزیتی و اقتصادی است. در حال حاضر ماهیت منطقه بر مدار تنش‌ها و کنش‌های سیاسی غیراقتصادی استوار است و ناامنی نیز فزاینده است. در حالیکه یک زیرساخت اقتصادی در منطقه می‌تواند امنیت و ثروت را در منطقه فعال کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محور ترانزیتی؛ امنیت و اقتصاد؛ مناسبات منطقه ای و فرامنطقه؛ خلیج فارس-مدیترانه | ||
| مراجع | ||
|
افتخاری، اصغر (1381). مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بوزان، باری (1378). مردم دولت‌ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
پاتریک ام، مورگان (1380). نظم‌های منطقه‌ای امنیت سازی در جهان نوین، ترجمه سید جلال دهقانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
دولتیار، مصطفی (1382). رژیم حقوقی تنگه های بین المللی با تاکید بر مسائل حقوقی تنگه هرمز، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
رستمی محمد و رمضانی محمدجواد (1394). تحلیل ژئوپلیتیکی حوزه خلیج‌فارس و نقش آن در هندسه قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران همایش ملی جهان در پیچ تاریخ: نقش جمهوری اسلامی ایران در هندسه جهانی قدرت، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
رضائی، محسن (1384). ایران منطقه ای، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
قاسمی، فرهاد (1379). تأثیرات منطقه‌ای ساختار هژمونیک سیستم بین‌الملل بر امنیت ملی ایران، فصلنامه امنیت ملی، 17(1)، 23-39.
قلندری، یعقوب و سعدی، سروش (1401). اهمیت استراتژیک دریای مدیترانه برای قدرت‌های فرا منطقه‌ای، فصلنامه محیط شناسی راهبردی ج.ا.ایران، 6(4)، 41-62.
قوام، عبدالعلی (1384). اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، چاپ دهم. تهران: انتشارات سمت.
موسوی شفایی، مسعود (1395). ضرورت گذار از ژئوپلیتیک وحشت خاورمیانه ای به ژئواکونومی امید آسیایی، فصلنامة مطالعات راهبـردی، 19(4)، 189-192.
ویسی، هادی (1400). بررسی رقابتهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک چین و هند در اورآسیا: کریدورهای ارتباطی و ژئوپلیتیک بنادر چابهار و گوادر، پژوهش های‌جغرافیای‌انسانی،53(1)، 213-226.
Furlan, R., & Faggion, L. (2015). The development of vital Precincts in Doha: Urban regeneration and socio-cultural factors.
Csurgai, G. (2018). The increasing importance of geoeconomics in power rivalries in the twenty-first century. Geopolitics, 23(1), 38-46.
Friedman, T. L. (2005). The world is flat: A brief history of the twenty-first century. Macmillan.
Mileski, T. (2015). Identifying the new Eurasian orientation in modern Russian geopolitical thought. Eastern Journal of European Studies, 6(2), 177-187.
O'brien, R. (1992). Global financial integration: The end of geography. (No Title).
Scholvin, S., & Wigell, M. (2018). Power politics by economic means: Geoeconomics as an analytical approach and foreign policy practice. Comparative Strategy, 37(1), 73-84.
Wigell, M. (2016). Conceptualizing regional powers’ geoeconomic strategies: neo-imperialism, neo-mercantilism, hegemony, and liberal institutionalism. Asia Europe Journal, 14, 135-151.
http://portalhamlonaghl.ir/fa/36971
https://www.irna.ir/news/85058013/%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C ۲۴
https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1677078بررسی ابعاد طرح «ابتکار کمربند و راه چین» و فرصت های همکاری تجاری ایران 1400
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97980 قانون موافقتنامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی درزمینه حمل و نقل دریایی 1386
https://warsawinstitute.org/china-malacca-dilemma/
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/07/30/2791849/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 406 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 533 |
||