آمار
| تعداد نشریات | 17 |
| تعداد شماره‌ها | 406 |
| تعداد مقالات | 2,796 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,727,351 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,571,261 |
تاثیرات سدسازی‌های ترکیه بر امنیت ملی ایران | ||
| امنیت ملی | ||
| دوره 13، شماره 50، بهمن 1402، صفحه 155-184 اصل مقاله (653.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد نادری1؛ مهناز گودرزی* 2؛ سید جواد امام جمعه زاده3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار گروه روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران | ||
| 3دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| سدسازی‌های ترکیه بر رودهای دجله و فرات تاثیرات گسترده‌ای بر روند تخریب محیط‌زیست خاورمیانه به خصوص بر عراق و سوریه داشته است. بهرهبرداری از سد ایلیسو به تشدید معضلات یاد شده و کاهش کیفیت آب رودهای دجله، فرات و اروند و نابودی محیط‌زیست منطقه منجر می‌شود. آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از گسترش دامنه انتشار ریزگردها بر مناطق وسیعی از ایران به خصوص بر مناطق غرب و جنوب غرب این کشور تاثیرگذار بوده و تهدیدی جدی علیه امنیت ملی ایران است. این پژوهش بر اساس روش، توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است: سدسازی‌های ترکیه بر رودهای دجله و فرات چه تاثیراتی بر امنیت ملی ایران دارد؟ یافته‌های پژوهش حاکی است: معضلات تحمیل شده بر عراق، به دلیل داشتن مرز طولانی و منافع مشترک در ابعاد مختلف، تاثیرات مشابه و گسترده‌ای بر امنیت ملی ایران دارد. لازم است ایران و عراق به دلیل اشتراک منافع در ابعاد گسترده با جلب نظر سایر کشورهای ذینفع، موضع یکسان در قبال ترکیه اتخاذ کرده و این کشور را به رعایت حق‌آبه کشورهای تاثیرپذیر در موضوع نحوه و میزان بهره‌گیری از رودهای دجله و فرات مجاب کنند. ترکیه در شرایط فقدان اراده جمعی کشورهای ذینفع به بهرهبرداری حداکثری از رودهای یاد شده اقدام کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امنیت زیست‌محیطی؛ امنیت ملی ایران؛ امنیت ملی عراق؛ دجله و فرات؛ سدسازی‌های ترکیه | ||
| مراجع | ||
|
فهرست منابع و مآخذ
الف. منابع فارسی
- احدی، محمد و کلانتری، فتح‌الله (1396). «نوعثمانی‌گرایی در ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی امنیت ملی، دوره 7، شماره 24، 107-132.
- اسلامی، پگاه (1390). «نقش گازهای گلخانه‌ای ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی در رابطه با تغییر اقلیم»، همایش ملی تغییر اقلیم و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط‌زیست، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی.
- بنی‌حبیب، محمد ابراهیم و نجفی مرغملکی، سجاد (1397). «ارزیابی نظریه‌های بازی و ورشکستگی جهت تامین حق‌آبه زیست محیطی هورالهویزه»، مجله علمی-پژوهشی تحقیقات منابع آب ایران، دوره 14، شماره2، 12-22.
- بنی‌حبیب، محمدابراهیم و دولت آبادی، نرگس خاتون (1396). «ظرفیت‌سازی اجتماعی-سیاسی برای دیپلماسی آب و محیط‌زیست جهت حل معضل ریزگردها»، فصلنامه علوم اجتماعی، دوره 26، شماره 77، 245-285.
- بوزان، باری (1397). مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ پنجم.
- بوزان، باری؛ ویور، الی و دوویلد، پاپ (1394). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ سوم.
- بزی، خدارحم؛ خسروی، سمیه؛ جوادی، معصومه و حسین‌نژاد، مجتبی (1389). «بحران آب در خاورمیانه (چالش‌ها و راهکارها)»، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافی‌دانان جهان اسلام.
- پاک‌نژاد متکی، حمیدرضا و فرجی‌راد، عبدالرضا (1389). «هیدروپلتیک رودخانه مرزی ارس و تاثیر آن بر امنیت استان اردبیل، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال 7، شماره 28، 79-95.
- جاجرمی، کاظم؛ پیشگاهی‌فرد، زهرا و مهکویی، حجت (1392). «ارزیابی تهدیدات زیست محیطی در امنیت ملی ایران»، فصلنامه راهبرد، سال 22، شماره 67، 193-230.
- حافظ‌نیا، محمدرضا؛ طاهری، احمد؛ فرج‌زاده اصل، منوچهر و کرمی‌نژاد، حسین (1396). «تاثیر عوامل سیاسی در تشدید پدیده گرد و غبار در حوضه رودخانه‌ای دجله و فرات»، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 49، شماره 4، 857 -868.
- رحمتی، رضا (1398). «مدل امنیتی‌سازی نوردیک: گذار محیط‌زیست از امر امنیتی به امر عادی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 86، 209-235.
- رمضانی، محمدجواد؛ امیری مقدم، رضا و سلیمی، حسین (1398). «فرایند مدیریت راهبردی تنگناهای امنیتی ایران و ترکیه با تاکید بر منافع ملی»، فصلنامه علمی امنیت ملی، دوره 9، شماره 33، 195-220.
- سجادیان، سینا و سرمدی، حمید (1396). «ابعاد امنیتی- سیاسی هیدروپلیتیک ایرانرود»، مجموعه مقالات همایش ملی دیپلماسی آب و فرصت‌های هیدروپلیتیک غرب آسیا، اسفند ماه، 263-283.
- صادقی، سیدشمس الدین (1395). «هیدروپلیتیک و امنیت ملی، مطالعه موردی: کشورهای منطقه خلیج فارس»، فصلنامه راهبرد، سال 25، شماره 8، 117-144.
- عراقچی، عباس (1396)، دیپلماسی آبهای فرامرزی و نظام بین‌الملل، تهران: مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه. چاپ دوم.
- عراقچی، عباس(1393). «دیپلماسی آب: از منازعه تا همکاری»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 3، شماره 4، 91-119.
- عزتی، عزت الله (1372). ژئوپلیتیک، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ دوم.
- غرایاق زندی، داوود و شاکری، اصغر (1393). «تاثیر مسائل راهبردی در روابط ترکیه و عراق بر ملاحظات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه امنیت پژوهی، دوره 13، شماره 45، 67-87.
- فرشته‌پور، محمد؛ روغنی، بردیا و میان‌آبادی، حجت (1394). «چالش‌های ژئوپلیتیکی منابع آبهای زیرزمینی بین‌المللی با تاکید بر منابع مشترک ایران»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال 11، شماره 39، 170-204.
- قائم‌مقامی، سیدعلی (1396). «بحران آب و آبهای فرامرزی ترکیه و امنیت ملی و محیط‌زیست ایران»، فصلنامه مطالعات منافع ملی، دوره 2، شماره 7، 97-117.
- میان‌آبادی، حجت وامینی، اعظم (1398). «در هم‌تنیدگی آب، سیاست و محیط‌زیست در حوضه آبریز دجله و فرات»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال 15، شماره 2، 54-86.
- میرکمالی، علیرضا؛ حاجی‌وند، امین و نباتی، علی (1400). «تحلیلی بر صلاحیت دادگاه‌های ایران در رسیدگی به تروریسم زیست محیطی، بیوتروریسم و اگروتروریسم به عنوان جرایم علیه منافع و امنیت ملی»، فصلنامه علمی امنیت ملی، دوره 11، شماره 39، صص377-404.
- نامی، محمد حسن و عزتی، عزت‌الله (1392)، تحلیل ژئوپلیتیکی مرز ایران و عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی، تهران: انتشارات داناپناه.
- نواری، علی (1397). «ساخت و راه‌اندازی سد ایلیسو در ترکیه و پدیده ریزگردها در ایران: اولویت اصول مرتبط با حقوق بین‌الملل محیط‌زیست»، نشریه مطالعات حقوقی، دوره 10، شماره 4، 219-261.
- ویسی، هادی (1396)، «توسعه ناپایدار و بحران آب در فلات مرکزی ایران (تهدیدات امنیت آبی و مسائل هیدروپلیتیکی ایران مرکزی)»، مجموعه مقالات همایش ملی دیپلماسی آب و فرصت‌های هیدروپلیتیک غرب آسیا، اسفندماه، 1041-1059.
ب. منابع انگلیسی
- Broomandi, Parya, Dabir, Bahram, Bonakdarpour, Rashidi, Y. (2017), “Identification of dust -storm origin in South-West of Iran”, Journal of Enviromental Health Science and Engineering, 15:16. 1-14. - Tropp, H., Jagerskog, A. (2006), “Water Scarcity Challenges in the Middle East and North Africa”, United Nations Development Program, Stockholm International Water Institute. 1-25, available at: https://www.researchgate.net/publication/281550179_Tropp_H_and_Jagerskog_A_2006_Meeting_the_Water_Scarcity_Challenges_in_the_Middle_East_and_North_Africa_Thematic_Paper_for_UNDP_Human_Development_Report. - UN (2015), “Universal Declaration of Human Rights”, UN General Assembly, available at: https://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/eng.pdf. - UN (2013), “Water Security and the Global Water Agenda”, Policy and Analytical Briefs, 8 May 2013, Available at: https://www.unwater.org/publications/water-security-global-water-agenda.G - World Bank (2019), “World Annual Report”, World Bank Group, Washington DC, Available at: http://documents1.worldbank.org/curated/en/156691570147766895/pdf/The-World-Bank-Annual-Report-2019-Ending-Poverty-Investing-in-Opportunity.pdf. منابع اینترنتی
- نقشه (1) پایگاه خبری - تحلیلی انتخاب، 17 آذر 1397، https://www.entekhab.ir/fa/news/445243
- نقشه (2) خبرگزاری مهر، 15 تیر 1399، https://www.mehrnews.com/news/4966603.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 675 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 491 |
||