تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 400 |
تعداد مقالات | 2,766 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,662,295 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,495,290 |
مقاله پژوهشی: فرهنگ راهبردی ج.ا.ایران؛ عوامل و ویژگیها | ||
راهبرد دفاعی | ||
مقاله 4، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 61، فروردین 1397، صفحه 87-127 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسنده | ||
محمود عسگری* | ||
پژوهشگر دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی | ||
چکیده | ||
فرهنگ راهبردی، نظامی منسجم از نمادهـاست که ترجیحات راهبردی طولانیمدت و فراگیر را از طریق صورتبندی مفاهیم و نقشها و اثربخشی نیروهای نظامی در امور سیاسی بین دولتها، ایجاد میکند؛ بهعبارتی، فرهنگ راهبردی، یک محیط اجتماعی اندیشهای است که گزینههای رفتاری را محدود میکند. فرهنگ راهبردی درصدد تبیین این موضوع است که چرا کشورهایی با ساختارهای مادی مشابه، راهبردهای متفاوتی را انتخاب میکنند؟ در چنین شرایطی و باتوجه به نفوذ فزاینده فرهنگ در حیطه مطالعات امنیتی، بحث فرهنگ راهبردی مطرح شد. پرسش این تحقیق آن است که عوامل و ویژگیهای فرهنگ راهبردی ج.ا.ایران کدامند؟ این تحقیق که از نوع توسعهای است، با استفاده از روش اسنادی- کتابخانهای و میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، براساس روش انتخابی (غیرتصادفی) از بین صاحبنظران رشته «روابط بینالملل»، «برخی از مراکز پژوهشی و اساتید دانشگاهی شهر تهران» انتخاب شدهاند. حجم نمونه این تحقیق 50 نفر است. در راستای پاسخگویی به پرسشهای تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شد. بهمنظور تعیین روایی، از روش «روایی محتوایی» استفاده شد. یافتههای بهدست آمده، مؤید عوامل و ویژگیهای موردنظر نگارنده در مورد فرهنگ راهبردی ج.ا.ایران است. یافتههای آماری بیانگر آن است که ویژگیهای «الهامبخشی»، «تعاملپذیری بدون وابستگی یکجانبه»، «بیاعتمادی به بیگانگان»، «پرهیز از جنگطلبی و تأکید بر صلح و امنیت»، «خوداتکایی»، «نیروی انسانی و روحیه»، «ایمان به خدا، ولایتپذیری و شهادتطلبی»، «تهدیدمحوری»، «حضور یکپارچه مردم در شرایط دفاعی»، «انسجام داخلی در شرایط دفاعی»، «دشمنشناسی مردم»، «بالا بودن آستانه تحمل مردم»، «داشتن اعتماد به نفس» از نظر نمونه آماری، از میانگین بالاتری نسبت به ویژگیهای سطوح اجتماعی و خُرد برخوردار بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
فرهنگ راهبردی؛ ج.ا.ایران؛ انسجام درونی؛ تهدید؛ نظام بینالملل؛ اسلام | ||
مراجع | ||
الف. منابع فارسی 1. اسپوزیتو، جان، (1382)، انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیرشانهچی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران. 2. اشرف، احمد، (1373)، «هویت ایرانی»، ارائه شده در: ایرانیان خارج از کشور، جلد دوم، تهران: معاونت امور بینالملل وزارت ارشاد اسلامی. 3. الیاسی، محمدحسین، (1387)، «ابعاد روانشناختی و جامعهشناختی آستانه تحمل مردم»، فصلنامه بسیج، سال یازدهم، شماره 40. 4. بوزان، باری، (1379)، «مردم، دولتها و هراس: مشکل امنیت ملی در جهان سوم»، در: ادوارد ای. آزر و چونگ این مون، امنیت ملی در جهان سوم، ترجمه ناشر، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 5. ﺗﺮاﺑﻲ، ﻗﺎﺳﻢ و ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ رﺿﺎﻳﻲ، (1390)، «ﻓﺮﻫﻨﮓ راﻫﺒﺮدی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان: زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی اﻳﺠﺎﺑﻲ، ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی اﺳﺎﺳﻲ»، فصلنامه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت راﻫﺒﺮدی، ﺳﺎل ﭼﻬﺎردﻫﻢ، ﺷﻤﺎره ﻣﺴﻠﺴﻞ 54. 6. ریکس، توماس، (1379)، «سیاستهای قدرت و فرهنگ سیاسی روابط ایران و آمریکا»، در: سمیح فارسون و مهرداد مشایخی(به کوشش)، فرهنگ سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، ترجمه معصومه خالقی، تهران: انتشارات باز. 7. عبدالهخانی، علی، (1386)، فرهنگ استراتژیک، تهران: مؤسسه ابرار معاصر تهران. 8. عسگری، محمود، (1384)، مقدمهای بر فرهنگ استراتژیک، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال سوم، شماره دهم. 9. عسگری، محمود، (1387)، شیوه جنگ جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی، نامه دفاع، شماره 17. 10. عسگری، محمود و احمد آقاجانی، (1390)، «عوامل شکلدهنده و ویژگیهای فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران»، در: محمود عسگری، فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران، نامه دفاع، شماره سوم، انتشارات مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی. 11. فولر، گراهام، (1373)، قبله عالم، ژئوپلتیک ایران، عباس مخبر، تهران: نشر مرکز. 12. قنبرلو، عبداله، (پاییز 1391)، فرهنگ راهبردی و دفاع ملی؛ مطالعه موردی جنگ تحمیلی، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 15، شماره 57. 13. قهرمانینژاد شایق، شهرام بهاءالدین و میثم اسفندیار بلباسی، (1394)، بررسی مؤلفههای فرهنگ دفاعی در چارچوب فرهنگ راهبردی ج.ا.ایران (با رویکردی بر دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی آیتالله خامنهای)»، پژوهشهای معاصر انقلاب اسلامی، دوره 1، شماره 2. 14. قوام، عبدالعلی، (1372)، اصول سیاست خارجی و سیاست بینالملل، تهران: انتشارات سمت. 15. هادیان، ناصر، (1382)، سازهانگاری: از روابط بینالملل تا سیاست خارجی، سیاست خارجی، سال هفدهم، شماره 4. 16. واعظی، حسن، (1379)، ایران و آمریکا، تهران: انتشارات سروش.
ب. منابع انگلیسی
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,191 |