آمار
| تعداد نشریات | 18 |
| تعداد شماره‌ها | 439 |
| تعداد مقالات | 3,033 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,279,760 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,961,879 |
درآمدی بر ضرورت آینده‌پژوهی اسلامی و توجه به سطوح آن با تمرکز بر نهج‌البلاغه | ||
| فصلنامه آینده پژوهی راهبردی | ||
| دوره 3، شماره 11، مهر 1403، صفحه 129-150 اصل مقاله (1001.76 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| امیر رضاقلی* | ||
| دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه، دانشکده علوم و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| آینده‌پژوهی در جایگاه دانشی نوپدید به موضوع آینده جوامع می‌پردازد. این دانش در پی شناسایی، ابداع، ارائه، آزمون و ارزیابی آینده‌های ممکن و محتمل است تا بر پایه ارزش‌های جامعه، آینده مرجّح را انتخاب و برای پی‌ریزی ساخت مطلوب‌ترین آینده، کمک کند. آینده‌پژوهی اسلامی نیز همین آرمان را بر محور آموزه‌های اسلامی دنبال می‌کند. متون اسلامی به‌ویژه کتاب‌هایی چون قرآن‌کریم و نهج‌البلاغه از انواع آینده مطلوب و نامطلوب سخن گفته و آن را به‌عنوان آینده مرجّح تفصیلاً معرفی و شیوه دستیابی به آینده مطلوب و پرهیز از آینده نامطلوب را بیان نموده است. در این نوشتار که به روش اسنادی و تحلیل-توصیفی نگاشته شده، آینده از منظر نهج‌البلاغه مورد توجه بوده است. آینده در نهج‌البلاغه، به دوگونه آینده محتوم (قطعی) و آینده غیرمحتوم (غیرقطعی) تقسیم می‌شود. آینده محتوم شامل رستاخیز، رجعت و بازگشت نیکان و ظهور منجی شده و از عهده تصرّف، برنامه‌ریزی و اختیار انسان‌ها و جوامع خارج است؛ اما نمی‌توان آن را از دانش آینده‌پژوهی بیرون دانست؛ زیرا افراد و جوامع در شیوه رویارویی با آینده‌های محتوم، مختار هستند و برنامه‌ریزی معطوف به چگونگی رسیدن به آینده‌های محتومِ مطلوب جزئی از این دانش خواهد بود. آینده‌های غیرمحتوم که خود به دو گونه آینده‌های غیرمحتومِ غیبی و آینده‌های غیرمحتومِ عقلانی- عقلائی تقسیم می‌گردد، سخن از آینده‌هایی دارد که با تصرّف، اختیار و برنامه‌ریزی انسان ساخته می‌شود و تردیدی در شمولیت دانش آینده‌پژوهی نسبت به آن نیست. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه به همه گونه‌های آینده‌های فوق اشاره داشته‌اند. آینده های غیرمحتوم که خود به دو گونه آینده های غیرمحتومِ غیبی و آینده های غیرمحتومِ عقلانی-عقلائی تقسیم می‌گردد، سخن از آینده‌هایی دارد که با تصرّف، اختیار و برنامه‌ریزی انسان ساخته می‌شود و تردیدی در شمولیت دانش آینده‌پژوهی نسبت به آن نیست. امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه به همه گونه آینده های فوق اشاره داشته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آینده‌پژوهی؛ نهج البلاغه؛ سطوح آینده‌پژوهی؛ آینده محتوم؛ آینده غیرمحتوم | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 868 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 284 |
||