آمار
| تعداد نشریات | 17 |
| تعداد شماره‌ها | 401 |
| تعداد مقالات | 2,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 1,658,083 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,490,556 |
سطح‌بندی نظام قدرت منطقهای در دریای خزر | ||
| مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی | ||
| مقاله 9، دوره 8، شماره 33 - شماره پیاپی 4، اسفند 1397، صفحه 236-213 اصل مقاله (767.36 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| داود رضائی سکه‌روانی* 1؛ هوشنگ خادم‌دقیق2؛ عبدالرحمن اسفندیاری3 | ||
| 1عضو هیات‌علمی دانشگاه خاتم الانبیاء (ص) | ||
| 2دانشجوی دکتری رشته مطالعات امنیت ملی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی | ||
| 3دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته ژئوپلیتیک دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| با توجه به تاثیر قدرت بر روند تعاملات، بررسی و مطالعۀ مداوم سطوح قدرت و تغییرات گسترده آن در مناطق مختلف جغرافیایی بر اساس شاخص‌ها و مولفه‌های موثر در قدرت ملی از ضروریاتی است که غفلت از آن میتواند تبعات امنیتی را به‌همراه داشته باشد. از همین‌رو دریای خزر که از سال1991میلادی جزء مناطق بینالمللی جدید قلمداد میگردد، به دلایل ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی دارای شرایط ویژهای شده که علاوه‌بر تغییر در روند قدرتیابی کشورهای منطقه، حضور و رقابت بازیگران فرامنطقهای را به خود معطوف داشته است. با توجه به چالشهای امنیتی متصور نسبت به تغییر سطوح قدرت بازیگران این منطقه ژئوپلیتیکی علیه جمهوری اسلامی ایران؛ پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از مدل ماتریسی و تحلیل آماری، وزن ژئوپلیتیکی هر یک از کشورهای منطقه براساس 125 شاخص در قالب 6 عامل اقتصادی، سیاسی، نظـامی، سـرزمینی، فرهنگی- اجتماعی و علمی بررسی شده است. بر اساس نتایج پژوهش که با جمع امتیـاز فاکتورهـای شش‌گانه و حاصل شدن امتیاز نهایی و قدرت ملی کشورهاست، می‌توان بیان نمود که روسیه قدرت‌سازه‌ای، ایران قدرت منطقهای، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان قدرت‌های ملی در منطقه هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جغرافیای سیاسی؛ قدرت منطقهای؛ وزن ژئوپلیتیکی؛ جمهوری اسلامی ایران؛ دریای خزر | ||
| مراجع | ||
|
الف) منابع فارسی - احمدی‌پور، زهرا؛ حسینی،زهرا (1394). «ماهیت رقابت در منطقه ژئوپلیتیکی خزر»، فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، شماره 3. - احمدی‌پور، زهرا؛لشکری، احسان (1389). «چالشهای ژئوپلیتیکی ایران در بهره‌برداری از منابع خود در خزر»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال سوم، شماره 6. - احمدی‌پور؛ زهرا، لشگری‌تفرشی، احسان، قنبری، قاسم (1389). ژئوپلیتیک دریای خزر، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. - اعظمی، هادی (1385). «وزن ژئوپلیتیکی و نظام قدرت منطقهای»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دوم، شماره ۳ و ۴. - اعظمی، هادی (1385). الگویابی نظام قدرت در آفریقا، رسـاله دکتـری رشـته جغرافیـای سیاسـی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. - افشردی، محمدحسین (1381). ژئوپلیتیک قفقاز و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. - افشردی، محمدحسین (1388). «ساختار نظام قدرت منطقهای در خاورمیانه»، فصلنامه مدرس علوم انسانی،دوره 13، شماره 3. - حافظ‌نیا، محمدرضا (1379). مبانی مطالعات سیاسی- اجتماعی، تهران: سازمان مدارس و حوزه‌های علمیه خارج از کشور. - حافظ‌نیا، محمدرضا (1385). قدرت و منافع ملی، تهران: انتشارات میرباقری. - حافظ‌نیا، محمدرضا (1386). «ساختار نظام قدرت منطقهای در آفریقا»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 75. - حافظ‌نیا، محمدرضا (1390). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی. - روشندل، جلیل (1374). امنیت ملی و نظام بینالمللی، تهران: سمت. - زرقانی، سیدهادی (1385). ارزیابی عوامل و متغیرهای مؤثر بر قدرت ملی طراحی مدل سنجش قدرت ملی، رساله دکتری جغرافیای سیاسی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. - عطائی، فرهاد؛ نظری، محمدحسین (1391). «سیاست انرژی اتحادیه اروپا و تامین نفت و گاز از روسیه و حوزه دریای خزر»، فصلنامه سیاست، دوره 42، شماره 4. - فرهادی، محمد (1395). «تغییر رویکرد امریکا در آسیای میانه»، فصلنامه امنیت ملی، سال هفتم، شماره 23. - قاسمی، حاکم (1390). «تحولات ژئوپلیتیک در حوزه دریای خزر و تغییر نقش قدرت‌های بزرگ»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هفتم، شماره 3. - کاظمی، علی‌اصغر (1373). نقش قدرت در جامعه و روابط بین‌الملل، تهران: نشر قومس. - کامران، حسن و همکاران (1392). «منطقه خزر: عرصه رقابت قدرت‌های منطقهای و فرامنطقهای»، فصلنامه جغرافیا، شماره 39. - کرمی،جهانگیر (1383). «بازی بزرگ در قفقاز و پیامدهای امنیتی آن برای آینده ایران»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفاز، شماره 47. - کولایی، الهه (1384). بازی برگ جدید در آسیای مرکزی، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی وزارت امورخارجه. - کولایی، الهه (1394). سیاست و حکومت در اوراسیای مرکزی، تهران: انتشارات سمت. - مجتهدزاده، پیروز (1381). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیای، تهران: انتشارات سمت. - مورهد، جی؛ گرفین، آر. دبلیو (1374). رفتار سازمانی، ترجمه دکتر سیدمهدی الوانی و دکتر غلامرضا معمارزاده، چاپ چهارم، تهران: نشر مروارید. - میرحیدر، دره؛ طاهری شمیرانی، صفت ا... (1380). «ژئوپلیتیک دریای خزر»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفاز، شماره 35. - نقیب‌زاده، احمد (1381). «رقابت قدرت‌های فرامنطقهای در دریای خزر»، مجله آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 3. ب) منابع انگلیسی - Buzan, Barry & et al (1991). People,State and Fear:An Agenda Far International Securrity Studies in the post- Cold War Era.
- Saivetz, Carol .R (2000). Putin’s Caspian Policy ,Befler Center program or Project, Kennedy School of Government, Harvard university, USA.
- Taylor, peter (1993). Political Geography.U.K. Longman. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 502 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 433 |
||