تعداد نشریات | 17 |
تعداد شمارهها | 406 |
تعداد مقالات | 2,796 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,727,595 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,571,463 |
نقش عوامل ژئوپلیتیکی طبیعی در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات نظامی آمریکا از مبداء سرزمینی عراق | ||
مطالعات دفاعی استراتژیک | ||
مقاله 9، دوره 14، شماره 66، اسفند 1395، صفحه 217-242 اصل مقاله (923.26 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
غلامعلی رشید1؛ فتح ا... کلانتری* 2 | ||
1دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
2دانش آموخته دکترای علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
چکیده | ||
بر اساس پژوهشهای انجام شده عوامل ژئوپلیتیکی به 8 دسته (طبیعی، انسانی، اقتصادی، سیاسی داخلی، سیاسی خارجی، نظامی، فرهنگی و علم وفناوری) تقسیم میگردند. این مقاله فقط عامل ژئوپلیتیکی طبیعی را بررسی مینماید. این پژوهش به روش آمیخته (روش توصیفی- تحلیلی و زمینهای موردی) انجام گردیده و از نوع توسعهای- کاربردی میباشد، روش جمعآوری اطلاعات میدانی و کتابخانهای بوده و جامعه آماری 73 نفر، که با استفاده از روشهای تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. هدف از آن دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی طبیعی در تدوین راهبرد دفاعی- امنیتی ج.ا.ا. در مقابل تهدیدهای آمریکا از مبداء سرزمینی کشور عراق میباشد. در این تحقیق عراق تهدید یا دشمن ج.ا.ایران نیست، دشمن اصلی آمریکا میباشد که با استفاده از فضا و جغرافیای عراق، ج.ا.ایران را تهدید میکند. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که 13 عامل ژئوپلیتیکی طبیعی در قالب بسترهای قوتزا، فرصتآفرین، ضعفساز و تهدیدزا دارای نقش مؤثری بر راهبرد دفاعی- امنیتی ج.ا.ایران هستند، این عوامل به ترتیب اولویت عبارتند از: آبهای آزاد، مجاورت با کشورهای خلیج فارس، موقعیت ارتباطی، کانون توجهات ژئوپلیتیکی، وسعت و شکل سرزمین، مرزهای آبی و زمینی، توپوگرافی، اقلیم کردستان عراق. | ||
کلیدواژهها | ||
ژئوپلیتیک؛ راهبرد دفاعی؛ تهدید؛ ج.ا.ایران؛ عراق | ||
مراجع | ||
فهرست منابع: الف- منابع فارسی ‒ افتخاری، اصغر، (1392)، برآورد نظامی تهدید، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی. ‒ افضلی نژاد، محمد مهدی و حسینی،کیان، (1389)، پروژه تحقیقاتی جغرافیای اجتمایی ایران در برابر تهدیدات نظامی ، ستاد کل نیروهای مسلح. ‒ اطاعت، جواد، (1376)، ژئوپلیتیک و سیاست خارجی ایران، تهران، نشر سفیر. ‒ حسنبیگی، ابراهیم، (1390)،مدیریت راهبردی، انتشارات سمت، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی دانشگاه عالی دفاع ملی. ‒ حافظنیا، محمدرضا، (1371)، خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگهی هرمز، تهران، انتشارات سمت. ‒ حافظنیا، محمدرضا، (1390)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد،انتشارات پاپلی. ‒ حافظنیا، محمدرضا، (1381)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران، انتشارات سمت. ‒ دانشآشتیانی، محمدباقر، (1391)، مدیریت راهبرد دفاعی- امنیتی، انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیادشیرازی. ‒ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح ، (1390)، اطلس مرزهای ایران ، جلد اول. ‒ شمس دولتآبادی،سید محمورضا،(1394)،جزوه درسی ژئوپلیتیک مقطع دکتری،تهران،دانشگاه عالی دفاع ملی. ‒ صفوی، سیدیحیی، (1381)، مقدمهای بر جغرافیای نظامی ایران، تهران، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، چاپ دوم، جلد اول. ‒ عزتی، عزتالله، (1379)، ژئوپلیتیک، تهران، انتشارات سمت. ‒ نامی، محمدحسن و محمدپور، علی، (1387)، جغرافیای کشور عراق با تاکید بر مسائل ژئوپلیتیک، تهران،انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. ‒ رشید،غلامعلی، (1386)، رساله دکتری، نقش عوامل ژئوپلیتیک در راهبرد دفاعی(مطالعهی موردی، ایران نسبت به عراق)، تهران، دانشگاه تربیتمدرس. ‒ کاظمی ، علی اصغر ، (1372)، روابط بینالملل در تئوری و عمل ، تهران، نشر قومس. ‒ مجتهدزاده، پیروز، (1381)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران، انتشارات سمت. ‒ نیکسون، ریچارد، (1374)، پیروزی بدون جنگ، ترجمه فریدون دولتشاهی، چاپ چهارم، تهران، موسسه اطلاعات. ب- منابع انگلیسی ‒ Richard Wyn Jones (1999), Security, Strategy and critical Theory: LondonmLynne Rienner publishers. ‒ Chandler, (1963) Strategic Management journal. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 564 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 429 |